Ζωοτεχνία
Φεβρουάριος 2008
1. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του φυσικού θηλασμού.
2. Παράγοντες που επηρεάζουν το ύψος της γαλακτοπαραγωγής της αγελάδας.
3. Παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος της τοκεοομάδας.
4. Αναφέρατε τι ξέρετε για την φυλή Holstein.
5. Σημασία της ξηράς περιόδου στη γαλακτοπαραγωγό αγελάδα.
6. Σημασία διατήρησης των σπάνιων φυλών των ελληνικών προβάτων.
7. α) Θερμοκρασία λιμναίων υδάτων.
β) Εκτατικά συστήματα υδατοκαλλιεργειών
Ιανουάριος 2010
1. Ορισμός του ρυθμού ανάπτυξης των αγροτικών ζώων και ποιοι παράγοντες τον επηρεάζουν.
2. Οιστρικός κύκλος αγελάδων (ορισμός, διάρκεια, ορμόνες που συμμετέχουν).
3. Ορισμός και σημασία ξηράς περιόδου των αγελάδων.
4. Ποιες μεταβολές υπέστησαν τα ζώα κατά την πορεία της κατοικιδοποιήσης.
5. α) Ορισμός της έννοιας της φυλής.
β) Πως γίνεται η κατάταξη των φυλών στα αγροτικά ζώα (αναφέρατε σχετικά παραδείγματα στα βοοειδή και στα πρόβατα)
6. α) Σύντομη αναφορά στα συστήματα παραγωγής των υδατοκαλλιεργειών.
β) Το οξυγόνο στα θαλάσσια ύδατα.
Φεβρουάριος 2011
1. Χημική σύσταση του κρέατος.
2. Παράγοντες που επηρεάζουν την έλευση της ήβης.
3. Πώς επηρεάζει το στάδιο της γαλακτικής περιόδου το ύψος της γαλακτοπαραγωγής των αγελάδων
4. Μεταβολές που υπέστησαν τα ζώα κατά την πορεία της κατοικιδιοποίησης ως προς το σωματικό βάρος και το τρίχωμα.
5. Ορισμός και σημασία του συντελεστή κληρονομικότητας.
6. α) Ποιοι παράγοντες, και πώς επηρεάζουν την πρωτογενή παραγωγή των φυσικών υδατοσυλλογών
β) Σύντομη περιγραφή των συστημάτων παραγωγής στις Υδατοκαλλιέργειες σύμφωνα με την ανθρώπινη επέμβαση.
Ιανουάριος 2012
1. Γαλακτική καμπύλη. ορισμός και σημασία της.
2. Τι μεταβολές υπέστησαν τα ζώα κατά την πορεία της κατοικιδοποιησης ως προς το σωματικό τους μέγεθος
3. Χημικη συσταση του κρεατος
4. α) ποιες θεωρίες υπάρχουν για την καταγωγή των αγροτικών ζώων κ ποια η επικρατέστερη
β) τι είναι η διασταύρωση βελτίωσης(?)
5. θέμα από υδατοκαλλιέργειες
Σεπτέμβριος 2012
1. Παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος των τοκετοομάδων στα πρόβατα.
2. Ρυθμός ανάπτυξης αγροτικών ζώων. Ορισμός και παράγοντες που τον επηρεάζουν.
3. Συγκριτική περιγραφή ως προς τη σωματική διάπλαση σε μία γαλακτοπαραγωγική και σε μία κρεοπαραγωγική φυλή βοοειδών. Δώστε σχετικά παραδείγματα.
4. Αίτια κατοικιδιοποίησης αγροτικών ζώων (λίγα λόγια) και τι γνωρίζετε για την κατοικιδιοποίηση στα πρόβατα και τις αίγες στην Ελλάδα.
5. α) Τι είναι το θερμοκλινές και από ποιους παράγοντες καθορίζεται.
β) Σύμφωνα με την ανθρώπινη επέμβαση ποιες είναι οι διαφορές στα εντατικά και στα εκτατικά συστήματα παραγωγής υδατοκαλλιεργειών.
Φεβρουάριος 2013
1. α) Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν το ύψος της γαλακτοπαραγωγής
β) Πως επηρεάζει η γαλακτική περίοδος την γαλακτοπαραγωγή (αν θυμάμαι καλά)
2. Τι είναι ρυθμός ανάπτυξης και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται
3. Περιγραφή φυλής αγελάδων Brown Swiss/Braunvieh/Φαιά Άλπεων
4. α) Ποια η σημασία των μηρυκαστικών στη διατροφή του ανθρώπου και ποια η ιδιαιτερότητα τους που τους δίνει αυτή την ιδιότητα (ότι να ναι)
β) δε το θυμάμαι καλά ως διατύπωση
γ) Ποιες είναι οι αλλαγές που παρατηρηθήκαν στα ζώα με την κατοικιδιοποιηση
5. α) Ποια είναι τα στάδια/φάσεις σε μια εκτροφή υδρόβιων οργανισμών
β) Παράγοντες που επηρεάζουν την πρωτογενή παραγωγή των υδάτων
Σεπτέμβριος 2013
1. Έννοια ανάπτυξης αγροτικών ζώων.
α) ορισμός
β) καμπύλη ανάπτυξης: περιγραφή , φάσεις καμπύλης
2. Συσταση γάλακτος.
α) κύρια και δευτερεύοντα συστατικά γάλακτος
β) πρόδρομες ουσίες των συστατικών αυτών στο αίμα
3. Ορισμός και σημασία Συντελεστή Κληρονομικότητας στη Ζωική Παραγωγή
4. Αναφέρατε 5 σημαντικές μεταβολές που υπέστησαν τα ζώα κατά την πορεία της κατοικιδιοποιησης. περιγράψτε τις μεταβολές στους ιστούς και τις παραγωγικές ιδιότητες.
5. α) Ποια τα κριτήρια επιλογής κατάλληλων για υδατοκαλλιέργεια οργανισμών
β) Παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή φυσικών υδατοσυλλογων
ΘΕΜΑΤΑ ΖΩΟΤΕΧΝΙΑΣ
ΘΕΩΡΙΑ
1. Ρυθμός ανάπτυξης: ορισμός, παράγοντες, καμπύλη.
Συντονισμένη αύξηση του σωματικού βάρους και των διαστάσεων ενός ζώου ανά μονάδα χρόνου.
Ο ρυθμός ανάπτυξης εξαρτάται από:
1.διατροφή (λιγότερο εντατική διατροφή Þ περισσότερος χρόνος για το τελικό μέγεθος)
2.ηλικία (αυξανομένης της ηλικίας Þ αυξάνεται η ημερήσια αύξηση βάρους)
3.φύλο (♂ παρουσιάζουν ταχύτερη ανάπτυξη από ♀)
4.συνθήκες διατήρησης (θερμοκρασία, stress)
5.γενετικούς παράγοντες (παρουσιάζονται διαφορές στην αύξηση βάρους μεταξύ διαφόρων φυλών).
2. Ανάπτυξη: ορισμός και φάσεις
Με τον όρο ανάπτυξη νοείται η συντονισμένη αύξηση του σωματικού βάρους και των διαστάσεων ενός ζώου σε σχέση με την ηλικία. Όμως, ένας οργανισμός δεν αναπτύσσεται μόνο αλλά και εξελίσσεται. Παρατηρούνται μεταβολές στη μορφή, τη λειτουργία και τη χημική του σύσταση. Επομένως, ως ανάπτυξη μπορεί να οριστεί το σύνολο των μεταβολών που αρχίζουν από τη γονιμοποίηση και διαρκούν έως την ενηλικίωση του ζώου και οι οποίες αποβλέπουν στη σωματική και φυσιολογική του εξέλιξη, όπως ορίζει το είδος και ο γονότυπός του.
Η εκτίμηση της ανάπτυξης βασίζεται συνήθως στις μεταβολές του σωματικού βάρους.
Η αθροιστική ανάπτυξη (αθροιστική αύξηση του σωματικού βάρους) ακολουθεί σιγμοειδή καμπύλη για όλα τα είδη ζώων. Αυτή δείχνει ότι η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο φάσεις. Αρχικά, και έως την ηλικία της ήβης περίπου, η ανάπτυξη είναι επιταχυνόμενη (επιταχυνόμενη φάση). Τη φάση αυτή διαδέχεται μία άλλη φάση κατά την οποία η ανάπτυξη επιβραδύνεται βαθμιαία (επιβραδυνόμενη φάση), έως ότου το σωματικό βάρος παύει να αυξάνεται.
Επίσης, οι ιστοί και τα μέρη του σώματος αναπτύσσονται με διαφορετικό ρυθμό. Τα μέγιστα των ρυθμών αναπτύξεως εμφανίζονται σε μια κανονική αλληλουχία (κύματα αναπτύξεως). Πρώτος εμφανίζει μέγιστο ο νευρικός ιστός και τελευταίος ο λιπώδης.
Διαδικασίες στο επίπεδο του ιστού και του κυττάρου:
1) αύξηση μεγέθους των κυττάρων (υπερτροφία)
2) αύξηση αριθμού των κυττάρων (υπερπλασία)
3) διαφοροποίηση των κυττάρων σε τύπους, που δίδουν γένεση σε ιστούς διαφορετικής δομής και λειτουργίας
4) οργάνωση των ανωτέρω (οργανογένεση)
3. Χημική σύσταση του κρέατος.
Χημική σύσταση
● νερό 75%, (παράγοντες: είδος, φυλή, φύλο, επίπεδο διατροφής, ηλικία)
● πρωτεΐνες 20%, (1/3 συσταλτικές: ακτίνη, μυοσίνη, σαρκοπλασματικές: ένζυμα γλυκόλυσης, μυοσφαιρίνη, συνδετικού ιστού: κολλαγόνο | παράγοντες: είδος, ηλικία: αύξηση --> αύξηση συσ. & σαρκ. ενώ μείωση κολλ., αναλογία ερυθρών και λευκών μυϊκών ινών)
● ενδομυϊκό λίπος (βοοειδή 1,2% – 13,2%, πρόβατο 2% – 4,9%, χοίρος 1% - 2,8%, κοτόπουλο 1% - 1,5% | κυρίως τριγλυκερίδια | σχετίζεται με τη φυλή και τον βαθμό πάχυνσης)
● υδατάνθρακες (γλυκογόνο στους μυς, 1-1,5%)
4. Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του κρέατος.
Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά
● συνεκτικότητα (κριτήριο ποιοτικής αξιολόγησης: καλύτερη εμφάνιση=υψηλότερη εμπορική αξία | παράγοντες: φύση και ποσότητα ενδομυϊκού λίπους)
● χρώμα (α. χρωστικές → μυοσφαιρίνη (είδος, φυλή, ηλικία ζώου, φύση και δραστηριότητα μυών), αιμοσφαιρίνη, κυτοχρώματα, φλαβίνες, β. οξυγόνο σε σε οξυμυοσφαιρίνη: λαμπερό ερυθρό, οξείδωση σε μεταμυοσφαιρίνη: καστανό, αναλόγως πίεσης Ο2)
● ικανότητα συγκρατήσεως νερού (ΙΣΝ, επηρεάζει τον βαθμό εξίδρωσης, την ποσότητα του οπού που αποβάλλεται και την ποσότητα που συγκρατείται κατά το μαγείρεμα, το 4% της ποσότητας νερού των μυών συγκρατείται ισχυρά από τις πρωτεΐνες → νερό ενυδατώσεως)
● pH
Μυς → κρέας
1. ζώο ζωντανό : pH ~>7
2. 1h μετά τη θανάτωση : pH~7 / ΙΣΝ ↑
3. στάδιο νεκρικής ακαμψίας : pH=5,3-5,8 / ΙΣΝ ↓ (εξάντληση αποθεμάτων ATP)
4. ωρίμανση : pH ↑ / ΙΣΝ ↑ (πρωτεόλυση, δράση ενζύμων)
5. Αναπαραγωγικές ορμόνες: ρόλος
☻ Ορισμός : οι ορμόνες που συμμετέχουν άμεσα στον έλεγχο της αναπαραγωγικής λειτουργίας .
☻ Προέλευση : υποθάλαμος, υπόφυση και γεννητικοί αδένες.
(Α) Γοναδικά στεροειδή
Ανδρογόνα‚ οιστρογόνα‚ προγεσταγόνα
Ρόλος:
Αρχή της παλίνδρομης ρύθμισης (feedback)
☻ Ορισμός : ιδιότητα των ορμονών του περιφερικού αδένα (όρχεις ή ωοθήκες) να ρυθμίζουν την έκκριση της υποφυσιακής ορμόνης η οποία υπήρξε υπεύθυνη για τη δική της παραγωγή, π.χ. τεστοστερόνη και LH.
☻ Σημασία : α) εξασφάλιση ορμονικής ομοιοστασίας του οργανισμού
β) ύπαρξη φυλετικού διμορφισμού στη μορφή έκκρισης, δηλ. η έκκριση των υποφυσιακών γοναδοτροπινών από τους όρχεις είναι σταθερή (τονική έκκριση), ενώ από τα ωοθυλάκια είναι κυκλική (περιοδική έκκριση)
γ) αρνητική παλίνδρομη έκκριση → (α) ρύθμιση λειτουργιών όρχεων , (β) ανάπτυξη ωοθυλακίων
δ) όμως , θετική παλίνδρομη ρύθμιση των οιστρογόνων για πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας.
Βιολογικές δράσεις τεστοστερόνης
α) Κατά την ενδομήτρια ζωή, υπεύθυνη για :
● διαφοροποίηση και ανάπτυξη του γεννητικού συστήματος του αρσενικού
● κάθοδο των όρχεων εντός του όσχεου
β) Κατά την εξωμήτρια ζωή
● ανάπτυξη και διατήρηση των πρωτευόντων και δευτερευόντων χαρακτηριστικών του ♂
● λειτουργική ετοιμότητα του βλαστικού επιθηλίου των σπερματικών σωληναρίων
● αρνητική παλίνδρομη επίδραση της τεστοστερόνης στην έκκριση της ωχρινοποιητικής ορμόνης (LH)
● προάγει την πρωτεϊνοσύνθεση
● προάγει την οστεοποίηση
● διαμορφώνει τη γενετήσια συμπεριφορά του ♂
Βιολογικές δράσεις οιστρογόνων
1. Επιδράσεις στα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του θηλυκού φύλου.
2. Ανάπτυξη των ωαγωγών, της μήτρας και του κόλπου
3. Εκκρίνονται περιοδικά από τα αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια και προκαλούν:
● εκδήλωση συμπτωμάτων οίστρου
● ιστολογικές μεταβολές στο βλεννογόνο της μήτρας
● έκκριση της LH (θετική παλίνδρομη επίδραση)
4. Προάγουν την ανάπτυξη του μαστού
5. Προάγουν τη λιπογένεση
Βιολογικές δράσεις προγεστερόνης
Η προγεστερόνη (PG) εκκρίνεται από το ωχρό σωμάτιο κατά την ωχρινική φάση του οιστρικού κύκλου, ενώ μετά την 50η ημέρα της κυοφορίας (στα πρόβατα) και την 250η (στις αγελάδες) εκκρίνεται από τον πλακούντα.
1. Διατήρηση κυοφορίας
2. Εκκριτική μεταβολή του ενδομητρίου
3. Ελάττωση της συσταλτικότητας του μυομητρίου
4. Ανάπτυξη των αδενοκυψελίδων του μαστού
5. Ανταγωνιστική δράση με οιστρογόνα
(Β) Υποφυσιακές γοναδοτροπίνες
FSH = ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη
LH = ωχρινοποιητική ορμόνη
→ γλυκοπρωτεΐνες
• Εκκρίνονται από αδενοϋπόφυση (πρόσθιος λοβός υποφύσεως) και η έκκρισή τους ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο μέσω της εκλυτικής ορμόνης GnRH.
• GnRH → εκκρίνεται κατά ώσεις από υποθάλαμο → αντίστοιχες ώσεις της LH → υψηλής βιολογικής σημασίας, γιατί η συνεχής έκκριση GnRH προκαλεί αδρανοποίηση του γεννητικού συστήματος.
(Γ) Μελατονίνη
♦ Σημαντικός ρόλος στα εποχικά αναπαραγόμενα ζώα, όπως το πρόβατο.
♦ Σύνθεση και έκκριση → επίφυση
♦ Πρόδρομος ουσία → σεροτονίνη → ινδόλη, με παρουσία μεθοξυ-ομάδας
♦ Λιποδιαλυτή ουσία → πρόσβαση σε όλα τα κύτταρα
♦ Συγκέντρωση → χαμηλή τις φωτεινές ώρες της ημέρας και κορυφώνεται στο σκοτάδι
♦ Δέσμευση μελατονίνης σε τμήμα υποθαλάμου έχει σχέση με την επίδρασή της στην έκκριση της GnRH
♦ Αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα της γεννήτριας παραγωγής ώσεων της GnRH (μέσω εξειδικευμένων υποδοχέων της ορμόνης) → έκκριση κατά ώσεις της LH → δραστηριότητα των γονάδων.
(Δ) Ωκυτοκίνη
♦ Πεπτίδιο αποτελούμενο από οκτώ αμινοξέα
♦ Παράγεται στον υποθάλαμο
♦ Αποθηκεύεται στην υπόφυση και εκκρίνεται από τον οπίσθιο λοβό της
♦ Επιδρά στο μυομήτριο, προκαλώντας και ενισχύοντας τις συστολές της → φυσιολογική έκβαση τοκετού
♦ Επιδρά στους γαλακτοφόρους πόρους του μαστού προκαλώντας συστολή των μυοεπιθηλιακών κυττάρων του μαστού → έξοδος του γάλακτος από τις αδενοκυψελίδες
♦ Δρα μέσω υποδοχέων που αυξάνονται έντονα λίγο πριν από τον τοκετό και κατά τη συνουσία
(Ε) Προσταγλανδίνες
● Λιπαρά οξέα με 20 άτομα άνθρακα
● Πρόδρομες ουσίες : αραχιδονικό, λινολεϊκό, λινολενικό
● Παράγονται σε πολλούς ιστούς και δρουν τοπικά
● Εμπλέκονται στην ωοθυλακιορρηξία, στην ωχρινόλυση και στην πραγματοποίηση τοκετού.
6. Τι είναι η ενήβωση και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την έλευση της ήβης;
♦ Ορισμός : περίοδος όπου δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και οι δυνατότητες αναπαραγωγής του ζώου. Ήβη είναι η ηλικία κατά την οποία ο οργανισμός του ζώου γίνεται ικανός για αναπαραγωγή, δηλαδή ικανός για την παραγωγή γόνιμων γαμετών και την εκδήλωση της αναγκαίας γενετήσιας συμπεριφοράς προς σύζευξη.
♦ Έναρξη : αμέσως μετά τη διαφοροποίηση του φύλου
♦ Πέρας : εμφάνιση α’ οίστρου (♀)
εμφάνιση α’ σπερματοζωαρίων (♂)
Παράγοντες που επηρεάζουν την έλευση της ήβης
Γενετικοί παράγοντες : διαφορές μεταξύ φυλών
Σωματική κατάσταση : κρίσιμο σωματικό βάρος (40 – 70 % του ώριμου) που καθορίζεται από κατανάλωση τροφής και ηλικία ζώου
Σχέση εποχής γέννησης – φωτοπεριόδου (πρόβατα) : ήβη εμφανίζεται κατά την αναπαραγωγική περίοδο → μέσα θέρους έως μέσα ανοίξεως → ηλικία ήβης εξαρτάται από εποχή γέννησης του αρνιού
Εισαγωγή κριού ή κάπρου : επισπεύδει την είσοδο των αμνάδων και νεαρών χοίρων στην ήβη, προκαλώντας ωοθυλακιορρηξία
Ενδοκρινολογικό σύστημα : ο υποθάλαμος λίγο πριν την ήβη παρουσιάζει ευαισθησία στις ανασταλτικές επιδράσεις των γοναδικών στεροειδών , ώστε μικρά ποσά ανδρογόνων και οιστρογόνων διατηρούν σε αναστολή τις υποφυσιακές γοναδοτροφίνες και επομένως την κινμητοποίηση των γονάδων. Ο άξονας υποθάλαμος, υπόφυση, γονάδα (ΥΥΓ) είναι ώριμος να λειτουργήσει μόλις δεχθεί κατάλληλες ώσεις από υποθάλαμο → GnRH αυξάνεται → έκκριση LH → έκκριση οιστρογόνων → έναρξη λειτουργίας γονάδων.
7. Οιστρικός κύκλος αγελάδας (φάσεις, ορμόνες, διάγραμμα)
Οι ωοθήκες δεν παρουσιάζουν σταθερή λειτουργία, όπως οι όρχεις, αλλά εμφανίζουν εναλλαγή λειτουργικών φάσεων οι οποίες επαναλαμβάνονται κυκλικά. Το διάστημα κατά το οποίο επαναλαμβάνεται η κυκλική λειτουργία των ωοθηκών ονομάζεται οιστρικός κύκλος.
☻ Φάσεις (α’ τρόπος) : (α) ωοθυλακίου → ανάπτυξη ωοθυλακίων έως το Γρααφιανό ωοθυλάκιο με κυρίαρχη ορμόνη την οιστραδιόλη
(β) ωχρού σωματίου → σχηματισμός ωχρού σωματίου που εκφυλίζεται αν δε λάβει χώρα γονιμοποίηση, κυρίαρχη ορμόνη η PG
(γ) σημείο διαχωρισμού → ωοθυλακιορρηξία
☻ Φάσεις (β’ τρόπος) :
Οίστρος → συμπτώματα οίστρου
Μέτοιστρος → ωοθυλακιορρηξία, σχηματισμός ωχρού σωματίου
Δίοιστρος → ωχρό σωμάτιο σε πλήρη λειτουργία
Πρόοιστρος → ταχεία ανάπτυξη ωοθυλακίων
.
17η – 18η ημέρα → παραγωγή PGF2α στο ενδομήτριο κατά ώσεις → μεταφορά της στην ωοθήκη (ωχρό σωμάτιο) → εκφυλισμός του (έναρξη πρόοιστρου) → μείωση PG → ανάπτυξη κυρίαρχου ωοθυλάκιου → παραγωγή οιστρογόνων → συμπτώματα οίστρου (15 – 18 ώρες) → θετική παλίνδρομη έκκριση της LH, λίγο πριν από την ωοθυλακιορρηξία → ρήξη (26 ώρες μετά την κορυφή της LH) → κύτταρα κοκκιώδους στιβάδας διαφοροποιούνται σε ωχρινικά (3 ημέρες) → τελικό μέγεθος ωχρού σωματίου (14η ημέρα του κύκλου) → παραγωγή PG → αρνητική παλίνδρομη ρύθμιση LH και FSH → παραγωγή ωκυτοκίνης → παραγωγή PGF2α
8. Αναπαραγωγικές αποδόσεις στο πρόβατο
Ο ρυθμός αναπαραγωγής των ζώων καθορίζεται από: συχνότητα τοκετών, αριθμό νεογέννητων σε κάθε τοκετό, διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής
Πρόβατο
Παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος τοκετοομάδων στον απογαλακτισμό
Μέγεθος τοκετοομάδων στον απογαλακτισμό εξαρτάται από:
(α) μέγεθος ωοθυλακιορρηξίας = αριθμός ωοκυττάρων που απελευθερώνονται κατά την ωορρηξία. Εξαρτάται από (1) γενετική υπόσταση (1,13 έως 4,65 ωοκύτταρα), (2) διατροφή (τόνωση λίγο πριν από τον τοκετό, με ιδιαίτερη προσοχή στην προηβική περίοδο), (3) ηλικία (οι μεγαλύτερες προβατίνες έχουν μεγαλύτερο μέγεθος ωοθυλακιορρηξίας)
(β) γονιμότητα
(γ) εμβρυϊκή θνησιμότητα = αριθμός γονιμοποιημένων ωοκυττάρων ή εμβρύων που επιβιώνουν μέχρι τον τοκετό (εμβρυϊκή θνησιμότητα → 20 – 40 %, κυρίως τις 30 πρώτες ημέρες, εξαρτάται από αριθμό εμβρύων στη μήτρα, διατροφή, ηλικία
(δ) βιωσιμότητα αρνιών, θνησιμότητα των αρνιών κατά τη γέννηση και τη διάρκεια του θηλασμού → 9 – 20 % , εξαρτάται από φύλο, πολυδυμία, βάρος γέννησης αρνιών, μολυσματικές ασθένειες
9. Τεχνητή σπερματέγχυση (ορισμός, οφέλη, στάδια)
Τεχνητή σπερματέγχυση είναι η λήψη σπέρματος από το αρσενικό (σπερματοληψία) με τεχνητά μέσα και η έγχυση του στο γεννητικό σωλήνα του θυληκού (σπερματέγχυση).
Στάδια : σπερματοληψία, ποιοτική αξιολόγηση σπέρματος, αραίωση σπέρματος, κατάψυξη και αποθήκευση σε υγρό άζωτο (-196ο C).
Η επιτυχία της εξαρτάται από τη συλλογή μεγάλου αριθμού σπερματοζωαρίων από γενετικώς ανώτερα ζώα. Οι τεχνικές σπερματοληψίας βασίζονται στην απευθείας διέγερση γεννητικών οργάνων του αρσενικού ή την εξομοίωση της επίδρασης του κόλπου στο πέος. Στην πρώτη περίπτωση εφαρμόζεται συνήθως ηλεκτρική διέγερση σε άτομα με καλή γενετική αξία και παραγωγή σπέρματος που παρουσιάζουν αδυναμία λόγω σωματικών βλαβών. Η δεύτερη τεχνική προϋποθέτει την επίβαση ενός αρσενικού σε ένα θηλυκό άτομο ή ομοίωμά του. Το σπέρμα συλλέγεται με θερμοελεγχόμενο τεχνητό κόλπο.
Ακολουθεί ποιοτική αξιολόγηση σχετικά με τον όγκο, το χρώμα, το pH, ξένες ουσίες, περιεκτικότητα σε σπερματοζωάρια, κινητικότητα και μορφολογική ακεραιότητα.
Η αραίωση γίνεται προς αύξηση του όγκου, για χρήση σε πολλές σπερματεγχύσεις. Επίσης, εξασφαλίζει θρεπτικά συστατικά για τα σπερματοζωάρια, προστασία από ψύχος, οξέωση και μικροοργανισμούς και ρυθμίζει την ωσμωτική πίεση και ισορροπία ηλεκτρολυτών. Ακολουθεί ψύξη στους -196οC.
Η σπερματέγχυση γίνεται με τη βοήθεια κατάλληλα κατασκευασμένου πλαστικού καθετήρα. Κατά την τεχνητή σπερματέγχυση η εναπόθεση του σπέρματος γίνεται στον τράχηλο της μήτρας. Ο τράχηλος συλλαμβάνεται με το αριστερό χέρι μέσω του απηυθυσμένου και με το δεξιό χέρι εισάγεται ο καθετήρας με το σπέρμα στον κόλπο της αγελάδας και στη συνέχεια στον αυλό του τραχήλου όπου εναποτίθεται.
♦ Οφέλη της Τ.Σ.
• Περιορίζει διάδοση αφροδισίων νοσημάτων
• Συμβάλλει στη διεξαγωγή του απογονικού ελέγχου
• Διευκολύνει διεξαγωγή διασταυρώσεων
• Απαραίτητη στα προγράμματα συγχρονισμού οίστρων
• Χρησιμοποιούνται ♂ με ολιγοσπερμία
• Αποτελεί μέσο διαφύλαξης σπάνιων φυλών
• Διευκολύνει μετακίνηση γενετικού πλάσματος
10. Χημική σύσταση γάλακτος και πρόδρομες ουσίες.
Β. Σύσταση του γάλακτος
1) Υδάτινη φάση : υδατάνθρακες, ανόργανα ιόντα, υδατοδιαλυτές βιταμίνες, πρωτεΐνες
2) Λιπώδης φάση : λίπος, λιποδιαλυτές βιταμίνες, στερόλες, καροτινοειδή
Από ποσοτική άποψη χωρίζονται σε:
Κύρια συστατικά : λίπος, λακτόζη, πρωτεΐνες, ανόργανα άλατα
Δευτερεύοντα συστατικά : βιταμίνες, αζωτούχες ουσίες μη πρωτεϊνικής φύσεως, ένζυμα, ορμόνες, χρωστικές, ένζυμα, ορμόνες, αέρια, ιχνοστοιχεία, μικροοργανισμοί, κύτταρα
Είδος ζώου Ξ.Ο.(g/kg) Λακτόζη (%) Λίπος (%) Άζωτο (%) Άλατα(%)
Αγελάδα 115 -130 4,5-5 3-3,5 3,5-4 0,7-0,9
Αίγα 115 -130 4 – 5 2,8-3,5 3-3,8 0,7-0,9
Πρόβατο 160 -254 5-5,2 4,5-7,5 5,5 – 11 0,8-1,4
Χοίρος 201- 220 7,7-8 6 – 7,3 5 -13 0,7-1
Γυναίκα 130 6,6 3,5 1,2 0,2
Όνος 6,1 2,5 1,8 0,4
Βουβάλι 4,9 7,8 4,4 0,8
Συστατικά γάλακτος Πρόδρομες ουσίες
Λακτόζη Γλυκόζη
Πρωτεΐνες Αμινοξέα
Λίπος
Γλυκερίνη Γλυκόζη
Λιπαρά οξέα
C4 – C10 Οξεικό και β-υδροξυβουτυρικό
11. Τι γνωρίζετε για το αντανακλαστικό της καθόδου του γάλακτος.
Αντανακλαστικό καθόδου του γάλακτος
• Η σημασία του έγκειται στην έκθλιψη του κυψελιδικού γάλακτος
• Είναι ένα νευροορμονικό αντανακλαστικό
• Η κεντρομόλος οδός είναι νευρικής φύσεως ενώ η φυγόκεντρος ορμονικής φύσεως
• Υποδοχείς στις θηλές του μαστού διεγείρονται κατά τον θηλασμό ή την άμελξη
• Νευρικές ώσεις από τους υποδοχείς αυτούς άγονται διαμέσου του νωτιαίου μυελού και του στελέχους του εγκεφάλου στην οπίσθια μοίρα του υποθαλάμου → διέγερση νευρικών κυττάρων → έκκριση ωκυτοκίνης
• Η ωκυτοκίνη δρα στα μυοεπιθηλιακά κύτταρα τα οποία περιβάλλουν δικτυωτά τις αδενοκυψελίδες και τους γαλακτοφόρους κόλπους
• Με τη σύσπαση των μυοεπιθηλιακών κυττάρων που προκαλεί η ωκυτοκίνη → έκθλιψη αδενοκυψελίδων και προώθηση του γάλακτος στους γαλακτοφόρους κόλπους
12. Γαλακτική καμπύλη και φάσεις γαλακτοπαραγωγής
Γαλακτική Περίοδος ονομάζεται το διάστημα που η παραγωγή γάλακτος διαρκεί φυσιολογικά από τον τοκετό μέχρι τη ξηρά περίοδο.
Καμπύλη γαλακτοπαραγωγής : γραφική απεικόνιση της εξέλιξης της γαλακτοπαραγωγής κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου
1η φάση : 1η και 2η εβδομάδα γαλακτοπαραγωγής
2η φάση : 3η έως 12η » »
3η φάση : 13η έως 19η » »
4η φάση : 20η έως 32η » »
5η φάση : 33η έως 44η » »
13. Παράγοντες που επηρεάζουν το ύψος της γαλακτοπαραγωγής της αγελάδας.
Η ημερήσια γαλακτοπαραγωγή δεν είναι σταθερή κατά τη διάρκεια της γαλακτικής περιόδου (τοκετός μέχρι ξηρά περίοδος).
1. Γενετικές επιδράσεις: διάφορες φυλές με διαφορετική παραγωγή γάλακτος.
2. Ρυθμός ανάπτυξης στην προηβική ηλικία: εντατική διατροφή → μείωση GH → μείωση αδενικού παρεγχύματος μαστού → μικρότερη παραγωγή γάλακτος
3. Ηλικία πρώτου τοκετού: από 22 - 36 μηνών (αγελάδες), 16 - 17 μηνών (προβατίνες) → αύξηση των αποδόσεων
4. Εποχή τοκετών: αγελάδες που γεννούν φθινόπωρο ή χειμώνα εκμεταλλεύονται καλύτερα τις βοσκές → υψηλότερη γαλακτοπαραγωγή
5. Αριθμός γαλακτικής περιόδου: από 1η στη 2η και κυρίως μέχρι την 4η → γαλακτοπαραγωγή αυξάνεται
6. Μεσοδιάστημα τοκετών: όταν το χρονικό διάστημα μεταξύ 2 τοκετών αυξάνεται → υψηλότερη γαλακτοπαραγωγή
7. Κυοφορία: εμβρυοπατρική επίδραση οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή πλακουντικής ορμόνης → ανάπτυξη μαστού → υψηλότερη γαλακτοπαραγωγή
8. Ξηρά περίοδος: επίπεδο διατροφής τέτοιο ώστε να καλύπτει ανάγκες συντήρησης και παραγωγής 5 κιλών γάλακτος, αυξάνει τη γαλακτοπαραγωγή την επόμενη γαλακτική περίοδο
9. Κανονικότητα και συχνότητα αρμεγμάτων: αύξηση γαλακτοπαραγωγής όταν οι αρμέξεις γίνονται ανά 12ωρο ή όταν πραγματοποιούνται 3 αρμέξεις αντί των 2
10. Σωματικό μέγεθος: θετική επίδραση στη γαλακτοπαραγωγή
11. Κλιματικοί παράγοντες: χαμηλές θερμοκρασίες αυξάνουν την κατανάλωση τροφής → αύξηση της γαλακτοπαραγωγής
12. Στάδιο γαλακτικής περιόδου
14. Επίδραση ξηράς περιόδου στο ύψος της παραγωγής του γάλακτος. Πώς οι κλιματικές συνθήκες την επηρεάζουν;
Ξηρά περίοδος είναι η περίοδος διακοπής της γαλακτοπαραγωγής των αγελάδων, η οποία παρεμβάλλεται τεχνητώς πριν από τον τοκετό, ακόμη και όταν η γαλακτοπαραγωγή του ζώου εξακολουθεί να είναι υψηλή.
Η ξηρά περίοδος επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη γαλακτοπαραγωγή κατά την επόμενη γαλακτική περίοδο. Οι αγελάδες οι οποίες αμέλγονται συνεχώς αποδίδουν κατά 20-40% λιγότερο γάλα. Η καθιερωμένη διάρκεια της ξηράς περιόδου ανέρχεται στις ΗΠΑ κατά μέσο όρο γύρω στις 60 μέρες. Η παράταση της πάνω από 60 ημέρες δεν προσφέρει ουσιαστικό όφελος. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η ξηρά περίοδος ευνοεί την εναλλαγή των μαστικών επιθηλιακών κυττάρων και επομένως την αντικατάσταση των γηρασμένων από νέα κύτταρα.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Η γαλακτοπαραγωγή και η σύσταση του γάλακτος αποτελούν ποσοτικές ιδιότητες και επηρεάζονται από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες
15. Tα τρόφιμα ζωικής προέλευσης θεωρούνται υψηλής βιολογικής αξίας. Που στηρίζεται η παραπάνω αντίληψη;
Τα τρόφιμα ζωικής παραγωγής έχουν υψηλή βιολογική αξία λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε πρωτεΐνες, σε βιταμίνες, ανόργανα άλατα και ιχνοστοιχεία.
Κρέας: Πηγή αμινοξέων, βιταμίνης Β12, Ρ, Fe και ιχνοστοιχείων
Γάλα: πηγή αμινοξέων (εκτός μεθειονίνης) & ασβεστίου (Ca)
• Απαραίτητα αμινοξέα: είναι 9 αμινοξέα τα οποία δεν μπορεί να τα συνθέσει ο άνθρωπος και τα παραλαμβάνει από τις τροφές.
• Η έλλειψη έστω και ενός αμινοξέος οδηγεί σε αρνητικό ισοζύγιο Ν. Ανεπαρκής κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό ισοζύγιο αζώτου με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία ενός οργανισμού. Αυτό συμβαίνει επειδή τα απαραίτητα αμινοξέα, δηλαδή 9 αμινοξέα τα οποία δεν μπορεί να συνθέσει ο άνθρωπος, τα παραλαμβάνει από τις ζωικές τροφές.
16. Έστω ότι ένας άνθρωπος δεν καταναλώνει τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Ποιος κίνδυνος υπάρχει από τη μη κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης στο εν λόγω άτομο; Ποιες είναι οι συνέπειες στους ανθρώπινους πληθυσμούς από ελλιπή κατανάλωση ζωικών τροφίμων;
Οι τροφές ζωικής προέλευσης (κρέας, γάλα & αυγά) περιέχουν αμινοξέα, βιταμίνες, ανόργανα άλατα και ιχνοστοιχεία. Ανεπαρκής κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό ισοζύγιο αζώτου με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία ενός οργανισμού. Αυτό συμβαίνει επειδή τα απαραίτητα αμινοξέα, δηλαδή 9 αμινοξέα τα οποία δεν μπορεί να συνθέσει ο άνθρωπος, τα παραλαμβάνει από τις τροφές. Ελλείψεις βιταμινών, ιχνοστοιχείων κ.α..
Η επιβίωση ενός ανθρώπου χωρίς την κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης είναι δυνατή με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν κατάλληλοι συνδυασμοί τροφίμων φυτικής προέλευσης ώστε τα γεύματα που θα καταρτιστούν θα μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες. Συνεπώς απαιτούνται γνώσεις και υψηλό μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού.
Οι επιπτώσεις από την ανεπαρκή κατανάλωση προϊόντων ζωικής παραγωγής στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι: αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, καθυστέρηση της διανοητικής και σωματικής ανάπτυξης & μειωμένη αποδοτικότητα των ενηλίκων.
17. Για ποιον λόγο οι τροφές ζωικής προέλευσης έχουν μεγαλύτερη βιολογική αξία από τις φυτικές τροφές;
Η περιεκτικότητα σε Ν των πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας είναι 16% του βάρους τους. Η αντιστοιχία είναι 1 gr Ν για κάθε 6,25 gr πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Ως ένδειξη για τη βιολογική αξία μιας πρωτεΐνης χρησιμοποιείται η ολική της περιεκτικότητα σε απαραίτητα αμινοξέα. Οι πρωτεΐνες του αυγού, του κρέατος και του γάλακτος με ολική περιεκτικότητα σε απαραίτητα αμινοξέα από 47 έως 51 γραμμάρια ανά 16 γραμμάρια αζώτου, υπερτερούν έναντι των πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης που έχουν από 39 έως 40 γραμμάρια.
18. Σε ποια από τα παρακάτω αμινοξέα υπάρχει έλλειμα σε σχέση με την κάλυψη των αναγκών ενός ενήλικου ατόμου με ημερήσια κατανάλωση ενός kg γάλακτος; α) λευκίνη, β) τρυπτοφάνη, γ) μεθειονίνη (36%), δ) φαινυλαλανίνη
19. Σε ποιες βιταμίνες υπάρχει μεγάλη κάλυψη των αναγκών ενός ενήλικου ατόμου από την κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης (γάλα, κρέας, αυγά);
Β2 - Ριβοφλαβίνη 90%, Β12 - Κοβαλαμίνη 84, Β5 - Παντοθενικό οξύ 44, Α - Ρετινόλη 40
D - Καλσιφερόλη 24%, Β1 - Θειαμίνη 23, Β6 - Πυριδοξίνη 26, C - Ασκορβικό οξύ 23
20. Γιατί είναι χρήσιμα τα παραγωγικά ζώα;
Αξιοποιούν τη φυσική βλάστηση (πόες & θάμνοι) και εκτάσεις ακατάλληλες για καλλιέργειες.
Αξιοποιούν φθηνά υποπροϊόντα της φυτικής παραγωγής (μηρυκαστικά).
Αξιοποιούν μη πρωτεϊνικής φύσεως αζωτούχες ουσίες για την κάλυψη των αναγκών τους σε αμινοξέα.
Πολλά αγροτικά είδη ζώων αξιοποιούνται ως δυναμοπαραγωγά ζώα σε ευρεία κλίμακα.
Τα ζωικά υποπροϊόντα αποτελούν σημαντική πηγή πρώτων υλών για τις βιομηχανίες ένδυσης, υπόδυσης και μεταποίησης. (Έριο (μαλλί) & τρίχες, Δέρμα, δορά, προβιά, Κέρατα, οστά)
Η ζωική παραγωγή αποτελεί το μοναδικό μέσον εκμετάλλευσης της γης σε περιοχές που μειονεκτούν για την άσκηση της φυτικής παραγωγής.
Τα μηρυκαστικά αποτελούν, λόγω του ιδιόμορφου πεπτικού συστήματος που διαθέτουν, ουσιαστικούς παραγωγούς τροφίμων για τον άνθρωπο.
Στην οικονομία των αναπτυσσόμενων χωρών η Ζ.Π. είναι καθοριστικής σημασίας διότι τα ζώα αξιοποιούνται για εργασία και έλξη φορτίων.
Τα ζώα συμβάλλουν στην παραγωγή πρώτων υλών για τη βιομηχανία (μαλλί & δέρμα) ενώ παράλληλα η κόπρος τους χρησιμοποιείται για λίπανση των εδαφών, ως καύσιμη ύλη και ως οικοδομικό υλικό. Τα μη εδώδιμα μέρη των σφάγιων χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή.
Τα ζώα αποτελούν μέσον ψυχαγωγίας για τον άνθρωπο.
Τα ζώα χρησιμοποιούνται για να εξυπηρετηθούν επιστημονικοί σκοποί.
Προστασία από άλλα είδη (π.χ. ο σκύλος στα ποίμνια των προβάτων)
Βιολογική καταπολέμηση – έλεγχος άλλων ειδών (π.χ. γάτα – ποντικός, βόσκηση ζιζανίων)
Διαμόρφωση φυσικού περιβάλλοντος και διατήρηση οικολογικής ισορροπίας
Η κατοχή τους συνδυάζεται με υψηλή κοινωνική θέση
Μέσο ανταλλαγής αγαθών
Απασχόληση
21. Για ποιον λόγο τα μηρυκαστικά εξυπηρετούν την διατροφή του ανθρώπου, τις μη καλλιεργήσιμες εκτάσεις και το περιβάλλον;
Άχυρα, φύλλα, υποπροϊόντα από τις βιομηχανίες επεξεργασίας φυτικών προϊόντων που δεν μπορούν για φυσιολογικούς λόγους να αξιοποιηθούν από τον άνθρωπο και τα μονογαστρικά ζώα, αξιοποιούνται από τα μηρυκαστικά. Είναι τα μόνα από τα παραγωγικά ζώα που μπορούν να αξιοποιούν αζωτούχες μη πρωτεϊνικής φύσης ουσίες για να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε αμινοξέα λόγω της ιδιομορφίας του πεπτικού τους συστήματος.
Εκμεταλλεύονται εκτάσεις φτωχές με θαμνώδη ποώδη βλάστηση.
Αξιοποιούν υπολείμματα της γεωργίας και της βιομηχανίας επεξεργασίας φυτικών προϊόντων.
Αξιοποιούν μη πρωτεϊνικής φύσεως αζωτούχες ουσίες για την κάλυψη των αναγκών τους σε αμινοξέα.
22. Για ποιον λόγο τα μηρυκαστικά θεωρούνται πραγματικοί παραγωγοί τροφίμων;
Το πεπτικό σύστημα των μηρυκαστικών παρουσιάζει ιδιομορφίες που τους επιτρέπει να αξιοποιούν μη πρωτεϊνικής φύσεως αζωτούχες ουσίες για να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε πρωτεΐνη. (ελεύθερα αμινοξέα, αμμωνιακά και νιτρικά άλατα, βεταΐνες, ουρία, λοιπές οργανικές αζωτούχες βάσεις κλπ.). ΜΟΝΟ τα μηρυκαστικά τις αξιοποιούν!
Οι σύνθετοι υδατάνθρακες αποδομούνται με τις ζυμωτικές διεργασίες από μικρόβια που μόνιμα βρίσκονται στους προστομάχους των μηρυκαστικών. Τα τελικά προϊόντα (οξικό οξύ, προπιονικό, βουτυρικό, CH4 κλπ,) απορροφώνται από το βλεννογόνο της μεγάλης κοιλίας, διοχετεύονται στον διάμεσο μεταβολισμό και χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη ή ως δομικά στοιχεία. Αξιοποίηση φυσικής βλάστησης και ευτελών ζωοτροφών πλούσιων σε κυτταρίνες.
Με τις ενζυμικές δράσεις των μικροβίων στη μεγάλη κοιλία, αποδίδονται από τις πρωτεϊνες των τροφών αμινοξέα και αμμωνία, καθώς και αμμωνία από τις μη πρωτεινικής φύσεως αζωτούχες ουσίες. Οι μικροοργανισμοί συνθέτουν πρωτεϊνες τόσο από τα αμινοξέα, όσο και από την αμμωνία.
23. Ποια είναι η συνεισφορά των ζώων στην παραγωγή πρώτων υλών για τη βιομηχανία;
Διατροφή (κρέας, αυγά)
Τα ζωικά υποπροϊόντα αποτελούν σημαντική πηγή πρώτων υλών για τις βιομηχανίες ένδυσης, υπόδυσης και μεταποίησης. (Έριο (μαλλί) & τρίχες, Δέρμα, δορά, προβιά, Κέρατα, οστά)
Χρήση των ζωικών προϊόντων για καύσιμη ύλη, οικοδομικά υλικά, λίπασμα, ζωοτροφή
Ζωικό λίπος : παραγωγή φωτός & χρήση στη μαγειρική
Τα μη εδώδιμα μέρη : ζωοτροφή (Αιματάλευρα και κρεατάλευρα)
Κόπρος: φυσικό λίπασμα, καύσιμη ύλη για θέρμανση & μαγειρική μετά από ξήρανση, ως οικοδομικό υλικό (ύστερα από ανάμειξη με χώμα, άχυρα…)
Από τις ζυμώσεις της κόπρου: παραγωγή μεθανίου, παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικού ρεύματος
24. Σχολιάστε την αποτελεσματικότητα της ζωικής παραγωγής σε σχέση με τη φυτική παραγωγή. Πώς εκτιμάται η αποτελεσματικότητα;
Η αποτελεσματικότητα με την οποία τα παραγωγικά ζώα αξιοποιούν τους διαθέσιμους πόρους για την παραγωγή τροφίμων υστερεί σε σχέση με τη Φυτική Παραγωγή.
Αφ’ ενός τα φυτικά προϊόντα επιτρέπουν την επιβίωση περισσότερων ανθρώπων, αφετέρου η βιολογική αξία των ζωικών τροφίμων είναι υψηλότερη.
Η Ζωική Παραγωγή μπορεί να συμβάλλει στην επίλυση του παγκόσμιου επισιτιστικού προβλήματος μέσω της χρησιμοποίησης των μηρυκαστικών σε υποβαθμισμένες για καλλιέργεια εκτάσεις.
Η αποτελεσματικότητα εκτιμάται υπολογίζοντας το συντελεστή αποτελεσματικότητας που δίνεται από τον λόγο: εκροές / εισροές
Εισροές: τροφή, σταυλισμός, κτηνιατρική περίθαλψη, εργασία
Εκροές: ζωικά προїόντα
Συντελεστής αποτελεσματικότητας = εκροές / εισροές
Ποσότητα παραγόμενης πρωτεΐνης ή ενέργειας / καταναλωθείσα πρωτεΐνη ή ενέργεια με την τροφή
Ποσότητα παραχθείσας πρωτεΐνης / εκτάριο γης
Η αποτελεσματικότητα με την οποία τα παραγωγικά ζώα αξιοποιούν τους διαθέσιμους πόρους για παραγωγή τροφίμων είναι σχετικά μικρή.
25. Τι εννοούμε με τον όρο τροφικός ανταγωνισμός; Με ποια είδη παραγωγικών ζώων βρισκόμαστε σε μικρότερο τροφικό ανταγωνισμό και γιατί;
Τα ζώα καταναλώνουν τροφές που θα μπορούσε άμεσα να καταναλώσει ο άνθρωπος
Η κατανάλωση τροφών από τα ζώα και η μετατροπή τους σε ζωικά προΐόντα συνοδεύεται από απώλειες.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ότι τα περισσότερα φυτικά προϊόντα, που είναι κατάλληλα για ανθρώπινη διατροφή, διατίθενται στη ζωική παραγωγή.
Στις αναπτυγμένες χώρες 60% της παραγωγής δημητριακών αξιοποιείται στην κτηνοτροφία.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες η ποσότητα των διαθέσιμων δημητριακών ανά κάτοικο και ανά έτος είναι 161 kg (λιγότερο από 0,5 kg ανά ημέρα).
Ο τροφικός ανταγωνισμός μεταξύ ανθρώπου και ζώων ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό για τα μονογαστρικά είδη ζώων όπως οι χοίροι και τα πουλερικά, παρά για τα μηρυκαστικά είδη (αγελάδες & πρόβατα) επειδή αυτά αξιοποιούν τροφές που δεν μπορεί ο άνθρωπος.
26. Σχολιάστε τις επιπτώσεις που έχει στο περιβάλλον η άσκηση της Ζωικής Παραγωγής. Αναφέρατε μία θετική και μία αρνητική επίπτωση.
Θετικές επιπτώσεις
Η συνετή βόσκηση συμβάλλει θετικά στη διατήρηση των φυτικών ειδών χωρίς να επηρεάζει αρνητικά την άγρια πανίδα και τους υδροβιότοπους.
Τα νομαδικά συστήματα σε Αφρική, Ασία & Ευρώπη βοηθούν στην εκμετάλλευση της διακύμανσης της φυσικής βλάστησης.
Η εκτροφή των ζώων με παράλληλη χρήση των βοσκοτόπων προσθέτει θρεπτικά συστατικά στο έδαφος και προστατεύει από τη διάβρωση. Η μετατροπή βοσκοτόπων σε καλλιέργειες αφαιρεί θρεπτικά συστατικά από το έδαφος και ευνοεί τη διάβρωση.
Τα μικτά συστήματα γεωργικής παραγωγής ευνοούν την αειφορία παραγωγής τροφίμων και τη διατήρηση του περιβάλλοντος.
Αρνητικές επιπτώσεις
Η υπερβόσκηση: μη ορθολογική χρήση των διαθέσιμων βοσκοτόπων
Η εντατικοποίηση της παραγωγής (εκτροφές χοίρων και πουλερικών) προκαλεί μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από την παραγόμενη κόπρο.
Η απαίτηση για μεγάλες ποσότητες καθαρού νερού για την παραγωγή τροφίμων ζωικής παραγωγής (π.χ. απαιτούνται 4000 λίτρα / Kg παραγόμενου βόειου κρέατος)
Το νερό είναι σημαντικό για το περιβάλλον όχι μόνον από την άποψη της καθαρότητας, αλλά και διαθεσιμότητάς του.
Είναι ο παράγοντας ο οποίος εξαντλείται πρώτος στη διαδικασία παραγωγής τροφίμων.
Η παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό. Έχει εκτιμηθεί ότι για την παραγωγή ενός κιλού μοσχαρίσιου κρέατος στις Ηνωμένες Πολιτείες απαιτούνται γύρω στα 4000 λίτρα νερού.
27. Θεωρίες για την καταγωγή των ζώων
Αρχικά επικράτησε η λανθασμένη άποψη ότι η καταγωγή των αγροτικών ζώων είναι πολυφυλετικής προέλευσης.
Δηλαδή πίστευαν ότι στη δημιουργία και τη διαμόρφωση του κάθε είδους κατοικίδιου ζώου έχουν συμβάλλει περισσότερα από ένα είδη άγριων ζώων. Όμως οι θεωρίες των Lamarck (1744-1829) και Darwin (1731-1802) ανέτρεψαν τη θεωρία της σταθερότητας των ειδών και τεκμηρίωσαν ότι κάθε είδος κατοικίδιου ζώου έχει προέλθει μόνον από ένα άγριο είδος (μονοφυλετική προέλευση).
28. Θεωρίες κατοικιδιοποίησης
Έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις όπως:
Πρόβλεψη της μελλοντικής ωφέλειας των ζώων (μη πιθανή άποψη)
Θρησκευτικοί λόγοι (μη αποδεκτή άποψη)
Εκδήλωση του κοινωνικού ενστίκτου του ανθρώπου της προϊστορικής εποχής
Θεωρία της κλιματικής κρίσης στην Πλειστόκαινη Εποχή: Οι περιβαλλοντικές μεταβολές κατά την τήξη των παγετώνων προξένησαν αριθμητική εκτροπή των πληθυσμών ανθρώπων και ζώων, με αποτέλεσμα να προκύψουν δυσκολίες στην εξασφάλιση της τροφής. Αυτά τα γεγονότα υποκίνησαν τον άνθρωπο στην κατοικιδιοποίηση ζώων.
Υπόθεση της «όασης»: Η άνυδρη περίοδος που ακολούθησε την Πλειστόκαινη Εποχή εξανάγκασε ανθρώπους και ζώα να συγκεντρωθούν σε γόνιμες εκτάσεις γύρω από οάσεις. Η στενότερη επαφή μεταξύ ανθρώπων και ζώων, ευνόησε την προσοικείωση.
29. Μεταβολές στα χαρακτηριστικά των ζώων κατά την πορεία της κατοικιδιοποίησης
1. Σωματικό μέγεθος (μείωση ή αύξηση σε μετέπειτα στάδια) και σωματική διάπλαση.
2. Τρίχωμα (αύξηση του μήκους, απώλεια χρωστικής).
3. Σκελετός (βραχύτερα, λιγότερο συμπαγή οστά, οστά κρανίου, κέρατα, μήκος ουράς).
4. Ιστοί (εγκέφαλος, λίπος, κρέας).
5. Παραγωγικές ιδιότητες (αναπαραγωγικές αποδόσεις, διάρκεια αναπαραγωγικής περιόδου, ρυθμός αύξησης, γαλακτοπαραγωγή κλπ).
6. Συμπεριφορά (μείωση της ερεθιστικότητας και του άγριου χαρακτήρα τους).
30. Ποιες είναι οι σημαντικότερες μεταβολές που υπέστησαν τα ζώα κατά την πορεία της κατοικιδιοποίησης ως προς τη σωματική τους διάπλαση; Να αναφέρετε παραδείγματα από τα βοοειδή.
Διαφορές στις αναλογίες των μερών του σώματος, στο σχήμα
Στα βooειδή με την ζωοτεχνική επιλογή δημιουργήθηκαν τύποι ζώων με έντονες διαφορές: μετατρεπτικός τύπος (καθαρώς γαλακτοπαραγωγές φυλές) και εναποθετικός τύπος (καθαρώς κρεοπαραγωγές φυλές).
Μετατρεπτικός:
· Μακρύτερη και λεπτοφυέστερη κεφαλή
· Μακρύς τράχηλος
· Στενό μακρύ στήθος
· Μακριές πλευρές με μικρή κυρτότητα και κεκλιμένες
Εναποθετικός:
· Βραχεία και ευρύτερη κεφαλή
· Βραχύς τράχηλος
· Ευρύ μυώδες στήθος
· Κυρτές και κατακόρυφες πλευρές
31. Χρόνος και τόπος κατοικιδιοποίησης των μικρών μηρυκαστικών
Η αίγα και το πρόβατο είναι από τα πρώτα είδη παραγωγικών ζώων που κατοικιδιοποιήθηκαν γύρω στο 9.000 με 10.000 π.Χ. σε περιοχές του Ιράκ. Οι λόγοι είναι:
• το σχετικά μικρό σωματικό τους μέγεθος
• το καλά ανεπτυγμένο κοινωνικό ένστικτο
• η ικανότητα να αξιοποιούν τις κυτταρινούχες τροφές
32. Ποιες σημαντικές μεταβολές υπέστησαν τα πρόβατα κατά την πορεία της κατοικιδιοποίησης ως προς το τρίχωμα;
Στο τρίχωμα του προβάτου παρατηρήθηκε απώλεια χρωστικής, αφού τα άγρια πρόβατα είναι καστανά ή μαύρα, ενώ οι περισσότερες βελτιωμένες φυλές έχουν λευκό χρώμα.
Η τάση των άγριων προβάτων να απορρίπτουν το τρίχωμά τους κάθε άνοιξη δεν υπάρχει στο κατοικίδιο πρόβατο.
Προοδευτική μείωση των καλυπτήριων τριχών και αύξηση των εριoτριχών.
33. Τι γνωρίζετε για την κατοικιδιοποίηση στα πρόβατα και τις αίγες στον Ελλαδικό χώρο;
Στην Ελλάδα δεν υπήρξαν άγρια πρόβατα. Σκελετικά υπολείμματα κατοικιδίων προβάτων βρέθηκαν σε σπήλαιο στην Ερμιονίδα και χρονολογήθηκαν στο 6000-5000π.Χ., δηλαδή 3000-4000 χρόνια νεότερα από τα ευρήματα στο σπήλαιο Σανιντάρ. Βάσει αυτών συνεπάγεται ότι δεν κατοικιοποιήθηκε ποτέ στον ελλαδικό χώρο αλλά μεταφέρθηκε από εποίκους της Νοτιοδυτικής Ασίας.
34. Να δώσετε έναν ορισμό για την έννοια της φυλής.
Μια ταξινομική μονάδα κατάταξης των ατόμων ενός είδους παραγωγικών ζώων σε ομάδες. Δημιουργούνται με τη δράση των δυνάμεων της οργανικής εξέλιξης και της ζωοτεχνικής επιλογής.
(Φυλή είναι μία ομάδα ατόμων του ιδίου είδους, που:
1. παρουσιάζουν στενή ομοιότητα μεταξύ τους, με βάση την καταγωγή τους, ορισμένα μορφολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά και τη χρησιμοποίησή τους
2. διαφέρουν από άλλες ομάδες ζώων του ιδίου είδους ως προς τις ιδιότητες αυτές και τους όρους του περιβάλλοντος που απαιτούν για την απόκτηση των ιδιοτήτων αυτών
3. συζευγνυόμενα μεταξύ τους δίνουν απογόνους όμοιους προς αυτά, εφόσον οι συνθήκες εκτροφής παραμένουν αμετάβλητες)
(Από γενετική άποψη φυλές είναι σύνολα ατόμων του ιδίου είδους με διαφορετικές γονιδιακές συχνότητες.)
35. Κυρίαρχοι μηχανισμοί γένεσης και εξέλιξης των φυλών
1. η απομόνωση πληθυσμών (γεωγραφική ή τεχνητή), η οποία δημιουργεί φραγμούς στην αναπαραγωγή
2. η επιλογή (φυσική ή ανθρωπογενής- ζωοτεχνική), χρησιμοποιεί ως πρωτογενές υλικό τη γενετική ποικιλομορφία και αναδομεί το γενετικό υλικό των πληθυσμών, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του φυσικού και οικονομικού περιβάλλοντος
3. η μετανάστευση
4. η γενετική παρέκκλιση (τυχαία αλλαγή γονιδιακών συχνοτήτων σε κλειστούς μικρούς πληθυσμούς)
5. η ομομειξία (σύξευξη ατόμων με στενή συγγένεια)
36. Τι είναι τα γενεαλογικά βιβλία και για ποιον σκοπό τηρούνται;
Καρτέλες ή άλλα μέσα στα οποία καταγράφονται η γενεαλογία των αναπαραγωγών αρσενικών και θηλυκών ζώων της φυλής καθώς και οι αποδόσεις τους από ελέγχους και μετρήσεις.
Σκοπός:
1. καταγραφή της γενεαλογίας και των αποδόσεων των αναπαραγωγών ζώων της φυλής
2. χάραξη των βελτιωτικών στόχων της φυλής και ο καθορισμός του επιθυμητού κάθε φορά τύπου ζώου, βάσει των παρόντων και των μελλοντικών συνθηκών της αγοράς
3. εκτίμηση κληροδοτικών τιμών των αναπαραγωγών ζώων και επισήμανση των καλυτέρων από αυτά για σχεδιασμένες συζεύξεις
4. διοργάνωση εκθέσεων και επιδείξεων για τα ζώα της φυλής (διαφήμιση)
5. καθοδήγηση των κτηνοτρόφων σε θέματα διαχείρισης και διατροφής
37. Για ποιον λόγο γίνονται προσπάθειες για τη διατήρηση των φυλών
Α) Η ύπαρξη γενετικής παραλλακτικότητας μεταξύ και εντός των φυλών είναι αναγκαία για τη βελτίωση των αποδόσεών τους
Β) Ως προϊόν μακροχρόνιας πίεσης της φυσικής και της ζωοτεχνικής επιλογής, σε ένα κατά κανόνα αντίξοο περιβάλλον, έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά, κυρίως την ανθεκτικότητα σε ασθένειες, σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, την ικανότητα αξιοποίησης πτωχών βοσκοτόπων κλπ.
Γ) Έχουν γονίδια που είναι δυνατόν στο μέλλον να αποβούν πολύτιμα, εάν μεταβληθούν οι κοινωνικοοικονομικές, επιστημονικές και οικολογικές συνθήκες π.χ. Finnsheep, χοίρος Pietrain
Δ) Για επιστημονικούς λόγους αφού με τη διατήρησή τους ευνοείται η έρευνα και η μελέτη της γενετικής επιστήμης, της Φαινογενετικής των διαφόρων παραγωγικών ιδιοτήτων, της βιολογικής εξέλιξης στους διάφορους πληθυσμούς, της γονιδιακής τεχνολογίας κλπ
Ε) Είναι προϊόντα δημιουργίας του ανθρώπου και αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά του ανθρώπου. Προσφέρουν υπηρεσίες στην εκπαίδευση και την έρευνα σε ιστορικά και εθνολογικά θέματα
38. Ποιες είναι οι ταξινομήσεις των φυλών βοοειδών με βάση τη παραγωγική κατεύθυνση;
1. Γαλακτοπαραγωγές
• σωματική ανάπτυξη ποικίλλει από φυλή σε φυλή
• μικρή μυική κάλυψη του κορμού
• μαστοί πολύ αναπτυγμένοι και κατά κανόνα καλής διάπλασης
• μετατρεπτικός ή αναπνευστικός τύπος ζώων
– αναπτυγμένη ικανότητα κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων τροφής και μετατροπής της με μεγάλη αποτελεσματικότητα σε γάλα
– Jersey, Guernsey, Ayrshire
2. Kρεοπαραγωγές
• Φυλές που επιλέγονται προς αύξηση των αποδόσεων σε κρέας καλής ποιότητας και δε χρησιμοποιούνται σχεδόν καθόλου για την παραγωγή γάλακτος.
• εναποθετικός τύπος ζώων
• Χωρίζονται σε:
– Πρώιμης ανάπτυξης και μικρού σωματικού μεγέθους αγγλοσαξονικές φυλές (Aberdeen Angus, Hereford)
– Όψιμης ανάπτυξης και μεγάλου σωματικού μεγέθους γαλλικές (Charolais, Lίmousin) και ιταλικές φυλές (Chianina, Μarchigiana)
3. Συνδυασμένων αποδόσεων
• Γάλα και κρέας σε σημαντικές ποσότητες
• Ενδιάμεση σωματική διάπλαση
• Χωρίζονται σε:
Γαλακτοπαραγωγές – Κρεοπαραγωγές: Έμφαση στη γαλακτοπαραγωγή
Έχουν καλή ανάπτυξη του μαστού χωρίς να υστερεί η ανάπτυξη του μυικού συστήματος
(Friesian, Braunvieh, Simmental)
Κρεοπαραγωγές – Γαλακτοπαραγωγές: Έμφαση στην κρεοπαραγωγή
Εμφανίζουν ανάπτυξη μυικού συστήματος ανάλογη των κρεοπαραγωγών φυλών και μέση ανάπτυξη του μαστού
(Dairy Shorthorn)
39. Ποιες ταξινομήσεις των φυλών προβάτων γνωρίζετε με βάση την παραγωγική κατεύθυνση;
1. Γαλακτοπαραγωγές φυλές
•Eγχώριες φυλές με μικρή σχετικά σωματική ανάπτυξη, περιορισμένη μυϊκή κάλυψη του κορμού, μέτριες αποδόσεις, αλλά άριστη προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες εκτροφής τους.
• Η γαλακτοπαραγωγός προβατοτροφία περιορίζεται κυρίως στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο. Ανήκουν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό στα αναμικτόμαλλα πρόβατα και εκτρέφονται εκτατικά.
• Υπάρχουν πολύ λίγες γαλακτοπαραγωγές φυλές προβάτων με διεθνή φήμη:
Ανατολικής Φρισλανδίας (East Friesian), Lacaune, βελτιωμένη Awassi (Assaf)
2. Κρεοπαραγωγές φυλές
• Tο μεγαλύτερο ποσοστό των προβάτων στη γη.
• Μεγαλόσωμα, έντονη ανάπτυξη στις μυϊκές μάζες του σώματος, μικρή ανάπτυξη του μαστού & εκτεταμένη εριοκάλυψη του σώματος.
• Δεν εκτρέφονται στην Ελλάδα.
Suffolk, Ile de France, Berrichon du Cher, Τexel
3. Εριοπαραγωγές φυλές
•Κύριοι εκπρόσωποι η ομάδα Merinos
•Τα Merinos παράγουν το περισσότερο και το καλύτερο ποιοτικά μαλλί (έριο) από οποιαδήποτε άλλη φυλή προβάτων.
4. Κρεοπαραγωγές-Εριοπαραγωγές φυλές
(5. Πολύδυμες φυλές
•Φυλές με μεγάλες αναπαραγωγικές αποδόσεις
•Κριοί των πολύδυμων φυλών χρησιμοποιούνται σε διασταυρώσεις με τις κατά τόπους εγχώριες φυλές για τη δημιουργία διασταυρωμένων μητέρων με υψηλή πολυδυμία με σκοπό την παραγωγή αρνιών πάχυνσης.
Romanov, πρόβατο Φινλανδίας.
5. Φυλές για την παραγωγή αμνοδερμάτων
•Φυλή Karacul)
40. Ποιες είναι οι ταξινομήσεις των φυλών με βάση τον βαθμό εξέλιξης;
Α) φυσικές ή πρωτογενείς φυλές
Έχουν διαμορφωθεί περισσότερο από τη φυσική επιλογή.
Εκτρέφονται σε συγκεκριμένες περιοχές.
Εμφανίζουν μεγάλη παραλλακτικότητα στα χαρακτηριστικά τους, δεν έχουν ομοιομορφία.
Έχουν μικρή έως μέτρια παραγωγή.
Είναι άριστα προσαρμοσμένες στο περιβάλλον εκτροφής τους.
Β) βελτιωμένες τοπικές φυλές
Προέκυψαν από τις φυσικές με βελτίωση των συνθηκών εκτροφής και επιλογή.
Μη σταθεροποιημένες φυλές και οι αποδόσεις τους παραλλάσσουν ευρέως.
Γ) εξευγενισμένες ή ευγενείς φυλές
Έχουν προκύψει από προγράμματα ζωοτεχνικής επιλογής που εφαρμόζονται για πολλά χρόνια με παράλληλη βελτίωση στις συνθήκες εκτροφής.
Μεγάλες αποδόσεις και μεγάλες απαιτήσεις στις συνθήκες συντήρησης και διατροφής.
41. Ποιες σημαντικές μορφολογικές διαφορές παρουσιάζουν οι φυλές βοοειδών που έχουν κατεύθυνση τη γαλακτοπαραγωγή σε σχέση με τις αντίστοιχες που έχουν κατεύθυνση την κρεοπαραγωγή;
1. Γαλακτοπαραγωγές
• μικρή μυϊκή κάλυψη του κορμού
• μαστοί πολύ αναπτυγμένοι και κατά κανόνα καλής διάπλασης
• μετατρεπτικός ή αναπνευστικός τύπος ζώων
- Μακρύτερη και λεπτοφυέστερη κεφαλή
- Μακρύς τράχηλος
- Στενό μακρύ στήθος
- Μακριές πλευρές με μικρή κυρτότητα και κεκλιμένες
2. Kρεοπαραγωγές
• καλή μυϊκή κάλυψη του κορμού
• εναποθετικός τύπος ζώων.
- Βραχεία και ευρύτερη κεφαλή
- Βραχύς τράχηλος
- Ευρύ μυώδες στήθος
- Κυρτές και κατακόρυφες πλευρές
42. Δώστε ονομαστικά ένα παράδειγμα φυλής σε κάθε μία από τις 3 κύριες κατηγορίες με βάση την παραγωγική κατεύθυνση.
Βοοειδή:
Γαλακτοπαραγωγές: Jersey
Kρεοπαραγωγές: Limousin
Συνδυασμένων αποδόσεων: Γαλακτοπαραγωγές – Κρεοπαραγωγές: Friesian, Κρεοπαραγωγές – Γαλακτοπαραγωγές: Dairy Shorthorn
Πρόβατα:
Γαλακτοπαραγωγές: East Friesian
Kρεοπαραγωγές: Ile de France
Εριοπαραγωγές: Merinos
Κρεοπαραγωγές- Εριοπαραγωγές: πρόβατο Φινλανδίας.
Φυλές για την παραγωγή αμνοδερμάτων: Karacul
43. Τι παραγωγικής κατεύθυνσης είναι τα ελληνικά πρόβατα;
Κατατάσσονται στα γαλακτοπαραγωγά πρόβατα.
44. Ποια είναι η φυλή αγελάδων με τη σημαντικότερη επίδραση στον παγκόσμιο πληθυσμό αγελάδων; Δώστε μία σύντομη περιγραφή της φυλής.
Friesian & Ηolstein-Friesian
Τοπικός πληθυσμός που είχε διαμορφωθεί από κατοικιδιοποίηση του αρχέγονου βοός πριν 2500 χρόνια περίπου στις παραθαλάσσιες πεδινές περιοχές της ΒΔ Ευρώπης.
Διακρίνονται δύο υποφυλές, η ευρωπαϊκή Friesian και η αμερικανική Holstein-Friesian.
Η Friesian και η Holstein-Friesian έχουν διαδοθεί σε όλη τη γη. Το 29% των γαλακτοπαραγωγών αγελάδων όλων των φυλών, παγκοσμίως ανήκουν στη φυλή αυτή.
υψηλές αποδόσεις σε γάλα
κεφαλή μεγάλη
τράχηλος μάλλον μακρύς
μεγάλη ανάπτυξη μαστού
χρωματισμός είναι ακανόνιστος μαύρος ποικιλόχρωμος
Ευρωπαϊκή Friesian
Υ.Α.: αγελάδες 137 cm (Γερμανία), 131-137 cm (Ολλανδία)
Σωματικό Βάρος: αγελάδες 640 kg
Αμερικανική Holstein - Friesian
Υ .Α.: ταύροι 180 cm, αγελάδες 165-170 cm
Σωματικό Βάρος: ταύροι 1000 kg, αγελάδες 700 kg
Η Holstein πιο μεγαλόσωμη, γαλακτοπαραγωγός
Η Friesian συνδυασμένων αποδόσεων
45. Τι γνωρίζετε για την Brown Swiss;
• Μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους.
• Συνδυασμένων αποδόσεων.
Έχει εισαχθεί στη χώρα μας, όπου καλείται Φαιά των Άλπεων.
Στις ΗΠΑ υποφυλή καθαρά γαλακτοπαραγωγός (Brown Swiss).
• Μυϊκές μάζες και μαστός ικανοποιητικής ανάπτυξης.
• Άκρα ισχυρά.
• Χρωματισμός φαιός.
• Πρώτος τοκετός σε ηλικία 30 μηνών.
• Ρυθμός ανάπτυξης υψηλός.
• Υψηλές αποδόσεις σε σφάγιο και κρέας.
46. Συγκριτική περιγραφή των φυλών προβάτων Καραγκούνικο και Χίου.
Μεγαλόσωμα, πρώιμα, λευκά με μαύρο (έχουν διαφορά), υψηλή γαλακτοπαραγωγή
Καραγκούνικο: Θεσσαλία 80.000
78cm-68cm, 80kg-57kg
Δείκτης πολυδυμίας κυμαίνεται από 1,36
Γαλακτοπαραγωγή από 180 kg
Ανθεκτικό
Χίου: Χίος, Μακεδονία
84cm-76cm, 87kg-66kg
Δείκτης πολυδυμίας κυμαίνεται από 1,6 - 2,0
Γαλακτοπαραγωγή από 200-250 kg
Η φυλή είναι ευαίσθητη στις μαστίτιδες και την πιροπλάσμωση
Η εκτροφή της κατά το ποιμνιακό σύστημα παρουσιάζει δυσκολίες
47. Τι γνωρίζετε για την αίγα Σκοπέλου;
• Από τον εγχώριο πληθυσμό αιγών ξεχωρίζει η αίγα Σκοπέλου.
§ Εκτρέφεται στα νησιά Σκόπελος, Αλόννησος και Σκιάθος και σε ορισμένες περιοχές του νομού Μαγνησίας
§ Με βάση τα μορφολογικά και παραγωγικά της χαρακτηριστικά μπορεί να θεωρηθεί ως ξεχωριστή φυλή
§Συνολικός αριθμός των εκτρεφομένων ζώων κυμαίνεται γύρω στις 7.000
Περιγραφικά στοιχεία για τη φυλή Σκοπέλου
Μετρίου έως μεγάλου μεγέθους
Ο χρωματισμός είναι έντονος και κυριαρχεί το ερυθρόφαιο με ή χωρίς λευκές κηλίδες
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Συντελεστής πολυδυμίας: γύρω στο 1,4
Γαλακτοπαραγωγή: 350 kg γάλα
48. Σε ποια χαρακτηριστικά ξεχωρίζει η φυλή χοίρων Pietrain από τις υπόλοιπες φυλές;
• Χρωματισμός λευκός ή λευκόφαιος με διάσπαρτες, διαφορετικής έκτασης μαύρες και κοκκινωπές κηλίδες σε όλο το σώμα
• Υπερβολική ανάπτυξη του μυικού συστήματος της ωμοβραχιόνιας χώρας
• Οι μεγαλύτερες αποδόσεις σε καθαρό κρέας από οποιαδήποτε άλλη φυλή, αλλά οικονομικά ασύμφορη σε αμιγή αναπαραγωγή επειδή:
Απογαλακτίζει 1-3 χοιρίδια / έτος λιγότερα από τους βελτιωμένους λευκούς χοίρους
Μείωση της όρεξης => ελάττωση του ρυθμού ανάπτυξης
Πολύ ευαίσθητη στις δυσμενείς συνθήκες του περιβάλλοντος
Παράγει κρέας συνήθως εξιδρωματικό
49. Δώστε τον ορισμό της παμμειξίας.
Ένας πληθυσμός αναπαράγεται με παμμειξία όταν κάθε άτομο του ενός φύλου έχει τη ίδια πιθανότητα να συζευχθεί με κάθε άτομο του άλλου φύλου. Επομένως, η πιθανότητα σύζευξης δύο συγκεκριμένων γονοτύπων ισούται με το γινόμενο των σχετικών συχνοτήτων των γονοτύπων.
50. Δώστε τον ορισμό της ομομειξίας
Σύζευξη μεταξύ ατόμων που συγγενεύουν περισσότερο από δύο τυχαία άτομα.
51. Παράγοντες οι οποίοι μεταβάλλουν την γονιδιακή συχνότητα στους μεγάλους πληθυσμούς.
Μετανάστευση: εισαγωγή, εξαγωγή, μετακίνηση του γενετικού υλικού
Μεταλλαγή: μικρός ρυθμός μεταλλαγής => περιορισμένες αλλαγές (μοναδική/ επαναλαμβανόμενη)
Επιλογή: οι διάφοροι γονότυποι έχουν διαφορετικές πιθανότητες επιβίωσης, όταν ένας γονότυπος παράγει περισσότερους απογόνους γίνεται επιλογή. Δρα στη βιωσιμότητα και την πολυδυμία.
52. Αναφέρατε μονογονιδιακά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με κρεοπαραγωγικές ιδιότητες στα βοοειδή.
το γονίδιο της μυικής υπερτροφίας ή διπλογλουτισμού (υποτελής μεταλλαγή στο χρωμόσωμα 2)
53. Αναφέρατε μονογονιδιακά χαρακτηριστικά που συνδέονται με την ποιότητα του κρέατος στη χοιροτροφία.
γονίδιο της αλοθάνης: σύνδρομο της κακοήθους υπερθερμίας (ταχεία πτώση του PH 45 min μετά τη σφαγή, ωχρό εξιδρωματικό κρέας)
Η μεταλλαγή εμφανίζεται με σχετικά μεγάλη συχνότητα στις φυλές χοίρων με ιδιαίτερα μεγάλη ανάπτυξη των μυικών μαζών του σώματος, όπως π.χ. στη φυλή Pietrain.
Οι ομοζυγωτοί χοίροι για το υποτελές αλληλόμορφο παράγουν με μεγάλη συχνότητα εξιδρωματικό κρέας, είναι ευαίσθητοι στα εντασιογόνα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και, επιπλέον, εμφανίζουν μειωμένη γονιμότητα.
Αλληλόμορφο RN-: μεταλλαγή,αντικατάσταση της γουανίνης από την αδενίνη σε ένα νουκλεοτίδιο (Hampshire)
Κρέας με χαμηλή ΙΣΝ, pH, 24 ώρες μετά σφαγής
54. Σε ποιες εφαρμογές στη ζωική παραγωγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί το μικροδορυφορικό DNA;
Μικροδορυφόροι είναι μικρά τμήματα DNA, τα οποία αποτελούνται από διαδοχικά επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες δινουκλεοτιδίων, τρινουκλεοτιδίων ή τεταρτονουκλεοτιδίων.
· διαπίστωση της πατρότητας ενός ζώου,
· μελέτη της γενετικής δομής των διαφόρων πληθυσμών και της γενετικής συγγένειας μεταξύ τους
· χαρτογράφηση του γονιδιώματος – με κύριο στόχο τη διαπίστωση QTLs, δηλαδή τη διαπίστωση χρωματοσωματικών περιοχών με έντονες επιδράσεις στα διάφορα παραγωγικά χαρακτηριστικά των αγροτικών ζώων (QTL).
55. Τι εκφράζει η γονοτυπική τιμή;
Τη μέση τιμή των φαινοτυπικών τιμών που εμφανίζει ένας γονότυπος σε κάθε δυνατό περιβάλλον. H απ’ ευθείας μέτρηση της γονοτυπικής τιμής δεν είναι δυνατή.
Η γονοτυπική τιμή είναι ένα θεωρητικό μέγεθος το οποίο επιτρέπει τον επιμερισμό της φαινοτυπικής τιμής σε δύο μέρη – ένα μέρος το οποίο οφείλεται στην επίδραση του γονοτύπου και – ένα μέρος το οποίο οφείλεται στο περιβάλλον.
56. Αναφέρετε τα συστατικά της γονοτυπικής τιμής σε μία ποσοτική ιδιότητα.
G = A + D + E
Α = άθροισμα των μέσων επιδράσεων
D = επιδράσεις κυριαρχίας
Ε = επιστατικές επιδράσεις
57. Δώστε τα συστατικά της φαινοτυπικής διακύμανσης σε μία ποσοτική ιδιότητα.
P = A + D + E + U
Α = άθροισμα των μέσων επιδράσεων
D = επιδράσεις κυριαρχίας
Ε = επιστατικές επιδράσεις
U = περιβαλλοντική επίδραση
58. Τι εκφράζει ο συντελεστής κληρονομικότητας με τη στενή έννοια;
Στην ομοιότητα μεταξύ γονέων και τέκνων συμβάλλουν μόνο οι μέσες επιδράσεις των γονιδίων (και σε μικρό βαθμό οι επιστατικές επιδράσεις εφόσον υπάρχουν). Στα πλαίσια της επιλογής αυτό που ενδιαφέρει τον βελτιωτή είναι ο λόγος της προσθετικής γενετικής διακύμανσης προς τη φαινοτυπική διακύμανση. hε2 = σA2 / σP2
Όσο μεγαλύτερος ο hε2 τόσο λιγότερο η φαινοτυπική έκφραση της ιδιότητας επηρεάζεται από το περιβάλλον.
59. Τι εκφράζει ο συντελεστής κληρονομικότητας με την ευρεία έννοια;
Εκφράζει το ποσοστό της παρατηρούμενης φαινοτυπικής διακύμανσης σP2 το οποίο oφείλεται σε όλες τις γενετικές επιδράσεις σG2 § προσθετικές Α § κυριαρχικές D και § επιστατικές E
h2 = σG2 / σP2
60. Τι εκφράζει ο συντελεστής επαναληπτικότητας για μία ιδιότητα;
Αναφέρεται σε ιδιότητες που επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια ζωής των ζώων
• οι ιδιότητες επηρεάζονται από
α) περιβαλλοντικούς παράγοντες οι οποίοι ασκούν επιδράσεις που είναι :
– Μόνιμες Uμ (επίπεδο διατροφής έως την ήβη)
– Τυχαίες Uτ (μια ξηρά Άνοιξη)
β) από τον γονότυπο
Ο συντελεστής επαναληπτικότητας εκφράζει το τμήμα της φαινοτυπικής διακύμανσης που οφείλεται στη διακύμανση των μόνιμων επιδράσεων (γονότυπος G + μόνιμες περιβαλλοντικές επιδράσεις Uμ).
rE = σμ2 / σP2
61. Για ποιους λόγους εμφανίζονται φαινοτυπικές συσχετίσεις σε ζεύγη ιδιοτήτων με οικονομική σημασία στη ζωική παραγωγή;
Aίτια:
• Γενετικά (πλειοτροπία: το ίδιο γονίδιο επηρεάζει δύο ιδιότητες και σύνδεση: γονίδια που επηρεάζουν διαφορετικές ιδιότητες εδράζονται στο ίδιο χρωμόσωμα)
• Περιβαλλοντικά (ο ίδιος παράγοντας επηρεάζει δύο ιδιότητες)
62. Δώστε ένα παράδειγμα ζεύγους ιδιοτήτων με οικονομική σημασία που εκδηλώνουν αρνητική συσχέτιση από την ορνιθοτροφία.
Αρνητική γενετική συσχέτιση μεταξύ δύο ιδιοτήτων
– Αριθμός αυγών και σωματικό βάρος στις όρνιθες
63. Από τι εξαρτάται η επιλεκτική πρόοδος σε μία ποσοτική ιδιότητα;
Ανάλογη
· τυπικής απόκλισης των κληροδοτικών τιμών
· έντασης επιλογής (i=ΔΡ/σΡ)
· ακρίβειας εκτίμησης των κληροδοτικών τιμών
Αντιστρόφως ανάλογη
· του χρονικού διαστήματος μεταξύ των γενεών
64. Δώστε τον ορισμό και την σημασία της διασταύρωσης βελτίωσης.
Μέθοδος βελτίωσης του γενετικού υλικού η οποία εκμεταλλεύεται συμπληρωματικές διαφορές μεταξύ των πληθυσμών (εκμεταλλεύεται την ετέρωση).
• Το ζωικό υλικό χωρίζεται σε ζώα αναπαραγωγά και ζώα χρήσεως
• Επιτυγχάνεται μεγάλη γενετική πρόοδος που είναι όμως πρόσκαιρη
• Ευέλικτη μέθοδος για ταχύτερη προσαρμογή σε μεταβαλλόμενες συνθήκες του περιβάλλοντος και της αγοράς
65. Ποιες κύριες διαδικασίες απαιτούνται για την επιτυχή εφαρμογή της καθαρόαιμης αναπαραγωγής ως μεθόδο βελτίωσης του γενετικού υλικού;
– εκτίμηση των κληροδοτικών τιμών
– επιλογή ατόμων
– επιλογή κατάλληλου συστήματος συζεύξεων
66. Ποιο γενετικό φαινόμενο εκμεταλλευόμαστε όταν εφαρμόζουμε τη μέθοδο της διασταύρωσης;
Ετέρωση: H ετέρωση εκφράζεται είτε ως ποσοστό του μέσου όρου των γονεϊκών φυλών (mid-parent heterosis) ή του καλύτερου γονέα (better parent heterosis)
Διαφορά του μέσου όρου των μέσων όρων των γονεϊκών από τον μέσο όρο της θυγατρικής.
67. Τι είναι η διασταύρωση αναβαθμίσεως και σε τι αποσκοπεί;
• Εισαγωγή γενετικού υλικού στον εγχώριο πληθυσμό από ξένο πληθυσμό σε μικρή κλίμακα
• Γιατί: Σκοπός είναι η αναβάθμιση μίας ή περισσότερων ιδιοτήτων του εγχώριου πληθυσμού χωρίς να αλλοιωθεί η γονιδιακή δεξαμενή του
• Πότε: για την άρση των επιπτώσεων της ομομειξίας σε πληθυσμούς με μικρό δραστικό μέγεθος
68. Διασταύρωση συνδυασμού
• Εισαγωγή γενετικού υλικού στον εγχώριο πληθυσμό σε μεσαία κλίμακα από έναν ή περισσότερους ξένους πληθυσμούς
• Γιατί: Σκοπός είναι η δημιουργία νέου συνθετικού πληθυσμού ο οποίος στη συνέχεια βελτιώνεται με επιλογή
– Πολλές σημαντικές φυλές έχουν δημιουργηθεί με αυτό τον τρόπο
Περιγραφή της καραγκούνικης φυλής προβάτων
Φαινοτυπικά και παραγωγικά χαρακτηριστικά του Χιώτικου προβάτου
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα φυσικού θηλασμού
Σημασία του πρωτογάλατος στους νεογέννητους μόσχους
Σημασία του πρόωρου απογαλακτισμού
ΥΔΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ
69. Οικολογική υποδιαίρεση υδρόβιων οργανισμών
Οι κυριότερες κατηγορίες υδρόβιων οργανισμών που παράγονται με τις Υ/Κ είναι: ψάρια (π.χ. τσιπούρα, λαβράκι, πέστροφα, σολομός, κυπρίνος κ.α., οξύρρυγχος, κέφαλος), Δίθυρα Μαλάκια (π.χ. μύδια, στρείδια κ.α.), Δεκάποδα Καρκινοειδή (π.χ. γαρίδες, αστακοί, καραβίδες κ.α.), μακροφύκη, φυτοπλαγκτονικοί και ζωοπλαγκτονικοί οργανισμοί.
70. Βασικές αρχές Υ/Κ
Η επιτυχέστερη εφαρμογή των Υ/Κ και η εξασφάλιση των βασικών τους στόχων, απαιτεί να απαντηθούν τα εξής ερωτήματα: Πού μπορούν να εφαρμοστούν Υ/Κ; Ποιος υδρόβιος οργανισμός θα επιλεγεί για εκτροφή; Πώς θα πραγματοποιηθεί η εκτροφή (ή Ποιο σύστημα παραγωγής ενδείκνυται να εφαρμοστεί); Στόχος είναι να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή σχέση μεταξύ περιβάλλοντος εκτροφής, εκτρεφόμενου οργανισμού και κοινωνικό-οικονομικού οφέλους.
71. Ποια τα κριτήρια επιλογής κατάλληλων για υδατοκαλλιέργεια οργανισμών;
Κριτήρια εμπορευσιμότητας: α) Παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες. β) Οργανοληπτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά (διατροφική αξία, υφή, οσμή, γεύση). γ) Εξωτερική εμφάνιση. δ) Δυνατότητα μεταποίησης (φιλετοποίηση, κάπνισμα, κονσερβοποίηση).
Βιολογικά κριτήρια: α) Ρυθμός ανάπτυξης. β) Αξιοποίηση τροφής. γ) Αποδοχή τεχνητού σιτηρεσίου. δ) Συμπεριφορά (επιθετικότητα, κανιβαλισμός). ε) Δυνατότητα ελεγχόμενης αναπαραγωγής. στ) Ανθεκτικότητα/ευαισθησία σε ασθένειες, stress, συνθήκες περιβάλλοντος διαβίωσης. ζ) Εύρος θερμοκρασίας και αλατότητας. η) Απαιτήσεις για ειδικές κατασκευές. θ) Δυνατότητα συνεκτροφής. ι) Δυνατότητα εφαρμογής εντατικών συστημάτων παραγωγής.
Οικονομικά κριτήρια: α) Κατάσταση εμπορίου – Τιμή τελικού προϊόντος. β) Εξασφάλιση διάθεσης. γ) Κόστος αρχικής επένδυσης – Χρόνος απόσβεσης. δ) Λειτουργικά έξοδα.
72. Επίδραση θερμοκρασίας και αλατότητας νερού στην ανάπτυξη των ψαριών.
Τα ψάρια είναι ποικιλόθερμοι οργανισμοί, δηλ. δεν διατηρούν τη θερμοκρασία του σώματός τους σταθερή όπως συμβαίνει στα θηλαστικά, αλλά αυτή μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία του νερού. Όταν η ΤοC μειώνεται κάτω από το κατώτερο όριο βέλτιστης ανάπτυξης, η ανάπτυξη μειώνεται γιατί μειώνεται ο ρυθμός μεταβολισμού. Όταν η ΤοC υπερβεί το ανώτατο όριο βέλτιστης ανάπτυξης, η ανάπτυξη πάλι μειώνεται γιατί υπερτερούν οι μεταβολικές εκείνες διεργασίες που προσπαθούν να διατηρήσουν την ομοιοστασία (εις βάρος βέβαια της ανάπτυξης). Η βέλτιστη θερμοκρασία αναπαραγωγής είναι συνήθως λίγο μικρότερη της αντίστοιχης για την ανάπτυξη.
Διακρίνουμε είδη ψυχρών υδάτων (π.χ. πέστροφα), είδη θερμών υδάτων (π.χ. κυπρίνος) και ενδιάμεσων απαιτήσεων. Επίσης, γίνεται διάκριση βάσει της ανθεκτικότητας σε μεταβολές θ σε ευρύθερμα (ανθεκτικά σε μεγαλύτερες μεταβολές) (π.χ. τσιπούρα, λαβράκι) και στενόθερμα (μικρή αντοχή) είδη. Για να κριθεί λοιπόν ως κατάλληλο από άποψη θερμοκρασίας το νερό, πρέπει να έχει προσδιοριστεί η μεταβολή της καθ’ όλη τη διάρκεια της εκτροφής.
Αναφορικά με την αλατότητα, διακρίνουμε είδη ψαριών θαλασσινού, υφάλμυρου και γλυκού νερού. Η διαβίωση των ψαριών σε νερό τόσο διαφορετικής αλατότητας εξασφαλίζεται μέσω των μηχανισμών ιοντικής και ωσμωτικής ισορροπίας που αποσκοπούν (και επιτυγχάνουν) να διατηρήσουν την συγκέντρωση των υγρών του σώματός τους σταθερή. Ένα ψάρι θαλασσινού νερού ζει σε περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των αλάτων είναι μεγαλύτερη από εκείνη των εσωτερικών υγρών του, ενώ το αντίθετο συμβαίνει για τα ψάρια γλυκού νερού. Για κάθε περίπτωση, οι μηχανισμοί είναι σχεδόν αντίστροφοι, και έτσι ένα ψάρι θαλασσινού νερού δεν μπορεί να επιβιώσει σε γλυκό νερό. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι τα ψάρια που μεταναστεύουν μεταξύ θαλασσινού και γλυκού νερού (π.χ. σολομός, χέλι) διαθέτουν την ικανότητα πλήρους αντιστροφής των μηχανισμών αυτών αφού παραμείνουν πρώτα για κάποιο διάστημα σε υφάλμυρα νερά. Επίσης, τα ευρέως εκτρεφόμενα θαλασσινά είδη τσιπούρα και λαβράκι, μπορούν να χαρακτηριστούν ως ευρύαλα είδη, καθώς είναι ανθεκτικά σε μεγαλύτερες μεταβολές της αλατότητας του νερού συγκριτικά με άλλα είδη.
73. Διάκριση των παραγωγικών συστημάτων στις Υ/Κ ανάλογα με την τροφή και το νερό.
Συστήματα παραγωγής ανάλογα με τον τρόπο διατροφής:
Εκτατικά (extensive):
• Αποκλειστική αξιοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής
(ΔΕΝ χορηγείται επιπλέον τροφή)
• Χαμηλή πυκνότητα εκτροφής
• Χαμηλή ανανέωση νερού
Εντατικά (intensive):
• Αποκλειστική διατροφή με ισόρροπα σιτηρέσια
• Υψηλή πυκνότητα εκτροφής
• Μεγάλη ανανέωση νερού
• Μεγιστοποίηση παραγωγικότητας
Ημι-εκτατικά, Ημι-εντατικά (semi-extensive, semi-intensive):
• Αξιοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής ΚΑΙ χορήγηση συμπληρωματικής τροφής
• Πυκνότητα-ανανέωση νερού-παραγωγικότητα: ενδιάμεσα των προηγούμενων
Συστήματα παραγωγής ανάλογα με τη χρήση του νερού:
Ανοιχτά (open): Μέσα στη φυσική υδατοσυλλογή (θάλασσα, λίμνη, ποτάμι, λιμνοθάλασσα) π.χ. πλωτοί κλωβοί (ψάρια), πάσσαλοι, μακριές γραμμές (long-lines) (μύδια, μακροφύκη).
Ημίκλειστα (semi-closed): Το νερό εκτρέπεται από την φυσική του ροή ή αντλείται και διέρχεται από τους χώρους εκτροφής μία φορά πριν την απόρριψή του π.χ. χωμάτινες τεχνητές υδατοσυλλογές (ponds), τσιμεντένιες δεξαμενές (raceways, π.χ. πέστροφα)
Κλειστά (closed): Το νερό επανακυκλοφορεί αφού υποστεί κατάλληλη επεξεργασία π.χ. κλειστά συστήματα Υ/Κ (Recirculating Aquaculture Systems - RAS).
Συστήματα υδατοκαλλιεργειών με βάση την ανθρώπινη παρέμβαση.
Παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή φυσικών υδατοσυλλογών.
Περιγράψτε συνοπτικά το εντατικό σύστημα υδατοκαλλιεργειών
74. Σύμφωνα με την ανθρώπινη επέμβαση ποιες είναι οι διαφορές στα εντατικά και στα εκτατικά συστήματα παραγωγής υδατοκαλλιεργειών;
Στα εκτατικά έχουμε αποκλειστική αξιοποίηση πρωτογενούς παραγωγής (δεν χορηγείται επιπλέον τροφή), χαμηλή πυκνότητα εκτροφής και χαμηλή ανανέωση νερού. Αντίθετα, στα εντατικά η διατροφή γίνεται αποκλειστικά με ισόρροπα σιτηρέσια, έχουμε υψηλή πυκνότητα εκτροφής, μεγάλη ανανέωση νερού και μεγιστοποίηση της παραγωγικότητας. Στα εντατικά έχουμε επίσης υψηλότερες δαπάνες (κόστος διατροφής και εγκαταστάσεων) και μικρότερη έκταση υδατοσυλλογής, ποσότητας νερού και λιγότερο χρόνο εκτροφής.
Αναφερθείτε στις ομοιότητες και στις διαφορές μεταξύ των συστημάτων παραγωγής που εφαρμόζονται στις Υδατοκαλλιέργειες.
75. Σύντομη περιγραφή στις κύριες φάσεις (στάδια) της διαδικασίας της παραγωγής στις υδατοκαλλιέργειες.
Σκοπός είναι να εξασφαλιστούν όλα τα στάδια του βιολογικού κύκλου. Τα παρακάτω στάδια αφορούν σε όλα τα συστήματα παραγωγής εκτός του εκτατικού.
1. Συλλογή – Επιλογή και συντήρηση γεννητόρων. Από φυσικούς πληθυσμούς ή από εκτρεφόμενους πληθυσμούς μετά από επιλογή βάσει π.χ. των εξωτερικών χαρακτηριστικών, τον αριθμό και την ποιότητα των απογόνων ή και άλλων χαρακτηριστικών.
2. Γεννητική ωρίμανση. Σκοπός είναι ο συγχρονισμός της γεννητικής ωρίμανσης των γεννητόρων εντός ή εκτός της χρονικής περιόδου φυσικής ωρίμανσης. Σε αυτή τη φάση, οι γεννήτορες μπορεί να απαιτούν ειδικές συνθήκες διαβίωσης και διατροφής. Η γεννητική ωρίμανση συνήθως επιτυγχάνεται με χορήγηση ορμονών (π.χ. κυπρίνοι) ή με ειδικές συνθήκες φωτοπεριοδισμού και θερμοκρασίας (π.χ. τσιπούρα, λαβράκι).
3. Τεχνητή γονιμοποίηση. Αφορά στην παραλαβή και ανάμιξη αυγών και σπέρματος με σκοπό την επίτευξη μεγάλου ποσοστού γονιμοποιημένων αυγών. Για τσιπούρα και λαβράκι: τα γονιμοποιημένα αυγά συλλέγονται με συλλέκτες στο σημείο απομάκρυνσης του νερού εκτροφής από τις δεξαμενές των γεννητόρων.
4. Επώαση και εκκόλαψη αυγών. Πραγματοποιείται σε συσκευές επώασης και εκκόλαψης των αυγών, οι οποίες εξασφαλίζουν άριστη ποιότητα νερού και συνεχή ανακίνηση των αυγών.
5. Επιβίωση και ανάθρεψη νεαρών ατόμων. Μετά την εκκόλαψη τα νεαρά ιχθύδια φέρουν ακόμα τη λέκιθο του αυγού από την οποία και τρέφονται τις πρώτες ημέρες (ενδογενής τροφή). Μετά την απορρόφηση της λεκίθου πρέπει να αρχίσει η χορήγηση εξωγενούς τροφής. Για τσιπούρα και λαβράκι: επειδή το μέγεθος του στόματος των ιχθυδίων είναι πολύ μικρό και δεν μπορούν να παρασκευαστούν κατάλληλες τροφές, τα ιχθύδια τρέφονται με ζωοπλαγκτονικούς και φυτοπλαγκτονικούς οργανισμούς. Μετά από 40-50 ημέρες τα νεαρά ιχθύδια μεταφέρονται σε μεγάλες δεξαμενές και ακολουθεί η προπάχυνση κατά την οποία χορηγούνται τεχνητά σιτηρέσια, γίνονται διαλογές κάθε 15ήμερο, τεστ επίπλευσης, εμβολιασμοί και κν. ξεψείρισμα.
6. Κύρια εκτροφή. Για τσιπούρα και λαβράκι: Τα ιχθύδια σε βάρος από 2 έως 10 g, μεταφέρονται στους χώρους κύριας εκτροφής (π.χ. πλωτοί κλωβοί) με σκοπό την ανάπτυξή τους έως το εμπορεύσιμο βάρος τους (περίπου 300-400 g σε 16-18 μήνες).
Χειρισμός στον ιχθυογεννητικό σταθμό.
76. Χειρισμός στην κύρια εκτροφή.
Τα ιχθύδια σε βάρος από 2 έως 10 g, μεταφέρονται στους χώρους κύριας εκτροφής (π.χ. πλωτοί κλωβοί) με σκοπό την ανάπτυξή τους έως το εμπορεύσιμο βάρος τους (περίπου 300-400 g σε 16-18 μήνες).
Το διχτυωτό τμήμα των πλωτών κλωβών σταθεροποιείται με βαρίδια ή πλαίσιο ώστε να διατηρείται το σχήμα και ελέγχεται καθημερινά για τρύπες και εγκατεστημένους υδρόβιους οργανισμούς. Οι τρύπες επισκευάζονται και τα δίχτυα αλλάζουν, καθαρίζονται και επαναχρησιμοποιούνται.
Η ποιότητα του νερού, η ανάπτυξη και υγεία των ψαριών ελέγχεται με όργανα και δειγματοληψίες. Γίνονται εμβολιασμοί και τακτική διαλογή μεγεθών.
Η ιχθυοτροφή διαμορφώνεται σε δυσδιάλυτα σύμπηκτα διαφόρων μεγεθών που το ψάρι προλαβαίνει να καταναλώσει, ώστε ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η ποσότητα είναι ελεγχόμενη και ανάλογη του σωματικού βάρους και της θερμοκρασίας του νερού και χορηγείται χειρωνακτικά, αυτόματα ή ημιαυτόματα (βάρκα με κανονάκι).
Μετά από 12-16 μήνες, όταν επιτευχθεί το εμπορεύσιμο βάρος (400 g), τα ψάρια αλιεύονται και τοποθετούνται σε δεξαμενές με παγόνερο. Ο θάνατος επέρχεται πολύ γρήγορα και μεταφέρονται άμεσα στο συσκευαστήριο ή στις εγκαταστάσεις μεταποίησης (απεντέρωση, φιλετοποίηση).
77. Τι είναι το θερμοκλινές και από ποιους παράγοντες καθορίζεται;
Σε όλες τις θαλάσσιες περιοχές παρατηρείται μείωση της θερμοκρασίας με το βάθος και στις λίμνες των εύκρατων περιοχών παρουσιάζεται το φαινόμενο της στρωμάτωσης τουλάχιστον μια χρονική περίοδο του έτους. Στα μέσα γεωγραφικά πλάτη δημιουργούνται τρία στρώματα με διαφορετική θερμοκρασία. Το επιφανειακό στρώμα παρουσιάζει εναλλαγή θερμότητας και έντονη ανάμιξη. Ακολουθεί ένα στρώμα όπου παρατηρείται έντονη μείωση της θερμοκρασίας σε αναλογία με την αύξηση του βάθους, που ονομάζεται θερμοκλινές. Το τελευταίο στρώμα χαρακτηρίζεται από πολύ μικρή μείωση της θερμοκρασίας. Το θερμοκλινές επηρεάζεται από την θερμοκρασία των υδάτων. Η σπουδαιότερη πηγή θερμότητας είναι η έμμεση και η άμεση ακτινοβολία (εποχή, γεωγραφικό πλάτος), επίσης παράγοντες που αφορούν τη θερμότητα είναι οι ψυχροί άνεμοι, το λιώσιμο των πάγων και η εξάτμιση.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
1) Ποιες φυλές βοοειδών εκτρέφονται στο ΓΠΑ;
1) Πόσες μέρες διαρκεί ο οιστρικός κύκλος στις αγελάδες και ποια είναι τα συμπτώματα του οίστρου;
1) Ποιες είναι οι καθημερινές εργασίες που γίνονται στο βουστάσιο
1) Συνοπτική περιγραφή χώρων εκτροφής αγελάδων
2) Αναπαραγωγικές αποδόσεις στις όρνιθες ωοπαραγωγής (διάρκεια εκτροφής, ποσοστό ωοτοκίας, αριθμός αυγών, ποσότητα σιτηρεσίου)
2) Εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στις κλωβοστοιχίες του ΓΠΑ.
2) Συνοπτική περιγραφή του κτιρίου και του εξοπλισμού του χώρου εκτροφής ορνίθων ελευθέρας βοσκής
3) Τι γνωρίζετε για τον συγχρονισμένο οίστρο στα πρόβατα; (διαδικασία, περίοδος, ηλικία)
3) Περιγραφή του μείγματος γαλακτοπαραγωγής στις προβατίνες
3) Διατροφή προβάτων
SOS της μιας από τους 3 καθηγητές που έκαναν μάθημα ζωοτεχνία
1) ρυθμός ανάπτυξης & καμπύλη ανάπτυξης
2) ποιότητα κρέατος(ορισμός και χημική σύσταση
3) οριστικός κύκλος(φάσεις, ορμόνες, διάγραμμα στην διαφάνεια 125 και παράδειγμα στην 127)
4) αναπαραγωγικής ορμόνες
5) ήβη(ορισμός και παράγοντες που την επηρεάζουν)
6) αναπαραγωγικής αποδόσεις(διαφανείς 168 & 169)
7) τεχνίτη σπερματέγχυση (ορισμός πλεονεκτήματα & στάδια)
8) γαλακτική καμπύλη
9) σύσταση γάλακτος
10) παράγοντες που επιδρούν στην γαλακτοπαραγωγή
