Γενική αμπελουργία σημειώσεις

Κλάδεμα μόρφωσης : μόρφωση ανά έτος

Κυπελλοειδές

1ο έτος:

Περίοδος βλάστησης: το φυτό εισέρχεται στο φυτώριο

Χειμερινό κλάδεμα: σύντμηση της κύριας κληματίδας του εμβολίου στους δύο οφθαλμούς και εξαίρεση των λοιπών κληματίδων και περιορισμός του ριζικού συστήματος

2ο έτος:

Περίοδος βλάστησης: στόχος είναι η απόκτηση ενός ισχυρού βλαστού που θα αποτελέσει τον μελλοντικό κορμό του πρέμνου. Από τους βλαστούς που θα προέλθουν από την εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών , διατηρείται ένας εκ των δύο συνήθως ο κατώτερος και προσδένεται σε έναν πάσσαλο υποστύλωσης. Όταν ο βλαστός υπερβεί κατά 20cm το επιθυμητό ύψος διαμόρφωσης του κορμού, κορυφολογείται.

Χειμερινό κλάδεμα: στόχος είναι η δημιουργία ισχυρής κληματίδας- κορμού. Εξαιρούνται οι κληματίδες που προέρχονται από μεσοκάρδιους βλαστούς και αξιολογείται η ζωηρότητα του μελλοντικού κορμού με βάση τη διάμετρό του, εάν πληρεί τα κριτήρια κλαδεύεται στον αμέσως επόμενο κόμβο και προσδένεται στον πάσσαλο υποστύλωσης. 

3^ο έτος:

Περίοδος βλάστησης: Στόχος είναι η απόκτηση ζωηρών βλαστών στο άνω τριτημόριο της κληματίδας- κορμού , οι οποίοι θα αποτελέσουν τις καταβολές βραχιόνων. Διατηρούνται 2-3 βλαστοί στο ανώτερο τμήμα του κορμού, οι οποίοι όταν αποκτήσουν μήκος 50-60 cm κορυφολογούνται με σκοπό την καλύτερη θρέψη και προστασία τους.

Χειμερινό κλάδεμα: στόχος είναι ο σχηματισμός καταβολών βραχιόνων , άρα οι κληματίδες που βρίσκονται στο επιθυμητό ύψος και θέση κλαδεύονται στους 2 ή3 οφθαλμούς

4^ο έτος:

Περίοδος βλάστησης: Κατά την περίοδο βλάστησης εφαρμόζεται φυτοπροστασία, χλωρά κλαδέματα για την προστασία των βλαστών , την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας και την απόκτηση εύρωστων και ζωηρών πρέμνων.

Χειμερινό κλάδεμα: Στόχος αυτής της περιόδου είναι η συμπλήρωση του αριθμού βραχιόνων. Έτσι όταν υπάρχει κληματίδα σε κατάλληλη θέση , κλαδεύεται στους δύο οφθαλμούς για τη δημιουργία νέου βραχίονα. Και εκτελείται το πρώτο χκκ που έχει επιλεχθεί

Αμφίπλευρο γραμμικό

1^ο έτος: Ίδιο με το κυπελλοειδές δηλ χειμερινό κλάδεμα στους 2 οφθαλμούς και περιορισμός του ριζικού συστήματος

2^ο έτος: στόχος είναι η απόκτηση των κατάλληλων βλαστών που θα αποτελέσουν τόσο το κατακόρυφο όσο και τα οριζόντια τμήματα του κορμού

Με 2 μεσοκάρδιους:

·      Διατηρούμε έναν εκ των 2 κύριων βλαστών συνήθως τον κατώτερο και οι υπόλοιποι εξαιρούνται

·      Ο βλαστός που διατηρήσαμε όταν φτάσει στο επιθυμητό ύψος κορυφολογείται για να εκβλαστήσουν οι ταχυφυείς οφθαλμοί

·      Όταν εκβλαστήσουν οι μεσοκάρδιοι βλαστοί επιλέγονται και διατηρούνται 2 που είναι στο κατάλληλο ύψος και έχουν ετερόπλευρη έκφυση ενώ οι υπόλληποι εξαιρούνται

·      Οι δύο μεσοκάρδιοι προσδένονται στον κάθετο πάσσαλο υποστύλωσης

·      Όταν οι δύο μεσοκάρδιοι αποκτήσουν το επιθυμητό μήκος κάμπτονται σταδιακά προς την πλευρά εκφυσής του ο καθένας και κορυφολογούνται

Με έναν κύριο και έναν μεσοκάρδιο:

·      Ο ένας κύριος βλαστός που διατηρήθηκε προσδένεται χαλαρά στον πάσσαλο υποστύλωσης και όταν αποκτήσει το κατάλληλο μήκος προσδένεται στο σύρμα υποστήλωσης του οριζόντιου κορμού

·      Από την απότομη κάμψη του κύριου βλαστού προκαλείται εκβλάστηση ταχυφυούς οφθαλμού στο σημείο κάμψης και γρήγορη ανάπτυξη μεσοκάρδιου βλαστού ετερόπλευρα του κύριου βλαστού, ο οποίος προσδένεται στον πάσσαλο υποστύλωσης

·      Και ο κύριος και ο μεσοκάρδιος κορυφολογούνται όταν φτάσουν στο κατάλληλο μήκος

Με δύο κύριους βλαστούς τρέχουσας περιόδου βλάστησης:

·      Εφαρμόζεται σε ζωηρές ποικιλίες

·      Μετά το πρώτο χειμερινό κλάδεμα διατηρείται ο ένας κύριος βλαστός ο κατώτερος και εξαιρούνται οι υπόλοιποι

·      Όταν αποκτήσει ο κύριος βλαστός το επιθυμητό μήκος κορυφολογείται και αφαιρούνται οι μεσοκάρδιοι , έτσι αφού εξουδετερώνεται η παρεμπόδιση κυριαρχίας κορυφής είναι δυνατή η εκβλάστηση δύο ή τριών λανθανόντων οφθαλμών στο άκρο του βλαστού και δύο από αυτούς θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία των οριζοντίων κορμών

Με δύο κύριους βλαστούς την επόμενη από τη φύτευση περίοδο:

·      Εφαρμόζεται σε μικρής ζωηρότητας φυτά

·      Όταν ο κύριος βλαστός που διατηρήθηκε μετά το πρώτο χειμερινό κλάδεμα φτάσει το επιθυμητό ύψος κορυφολογείται και οι μεσοκάρδιοι κορυφολογούνται

·      Την επόμενη περίοδο βλάστησης επιλέγονται οι δύο ανώτεροι κύριοι βλαστοί που βρίσκονται ετερόστοιχα και σε κατάλληλη θέση και ακολουθεί η διαχείρηση της βλάστησης όπως στην περίπτωση μόρφωσης με δύο μεσοκάρδιους

3^ο έτος: στόχος είναι ο σχηματισμός των βραχιόνων στο άνω τμήμα του οριζόντιου κορμού. Με την έναρξη της βλάστησης εξαιρούνται όλοι οι οφθαλμοί τόσο από το κατακόρυφο τμήμα του κορμού όσο και από την κάτω πλευρά του οριζόντιου τμήματος του κορμού. Στο τόξο κάμψης διατηρούνται 1-2 βλαστοί που κορυφολογούνται στα 3-4 φύλλα για την προστασία του κορμού από εγκαύματα. Όταν οι κύριοι βλαστοί αποκτήσουν κατάλληλο μήκος κορυφολογούνται όπως και οι μεσοκάριδοι βλαστοί

Κατά το χειμερινό κλάδεμα οι κληματίδες συντέμνονται σε κεφαλές των 2 ή 3 οφθαλμών για να αποτελέσουν τους μελλοντικούς βραχίονες

Η κληματίδα που θα χρησιμοποιηθεί για την επέκταση του κορμού στρέφεται έτσι ώστε οι οφθαλμοί να βρίσκονται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο και κλαδεύεται στον αμέσως επόμενο κόμβο

4^ο έτος: Αφαιρούνται οι βλαστοί που θα προέλθουν από οφθαλμούς του παλαιού ξύλου και διατηρούνται αυτοί των βραχιόνων. Ακόμη λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα φυτοπροστασίας και εφαρμόζονται χλωρά κλαδέματα για την ενίσχυση της ευρωστίας των πρέμνων.

Μονόπλευρο γραμμικό:

Διαφορετικό μόνο το 2^ο έτος:

Ο μοναδικός βλαστός που διατηρήθηκε προσδένεται χαλαρά στον πάσσαλο υποστύλωσης ώστε να διατηρείται κατακόρυφος κατά τη διάρκεια ανάπτυξής του και για την απόκτηση ζωηρότητας αφαιρούνται ή κορυφολογούνται οι μεσοκάρδιοι βλαστοί. Όταν ο κύριος βλαστός λάβει το επιθυμητό μήκος κάμπτεται σε τόξο και προσδένεται χαλαρά στο πρώτο σύρμα.

Σχήματα μόρφωσης πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

1.   Ριπιδοειδές:

Είναι το απλούστερο σχήμα μόρφωσης. Στο ένα άκρο του κατακόρυφου κορμού σχηματίζεται αριθμός βραχιόνων που βρίσκονται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο με εκείνο που διέρχεται από τον άξονα του κορμού.

Πλεονεκτήματα: απλότητα , ευχέρεια μόρφωσης , δυνατότητα αξιοποίησης ξηροθερμικών αμπελουργικών περιοχών

Μειονεκτήματα: πολύ πυκνό φύλλωμα και η περιορισμένη ανάπτυξη

2.   Κυππελοειδές:

Έχει μικρού μήκους σκελετικά στοιχεία και περιορισμένη βλάστηση. Στο άνω άκρο του κατακόρυφου κορμού (σταύρωμα) σχηματίζονται οι βραχίονες οι οποίοι σχηματίζουν ένα κύπελλο.

Πλεονεκτήματα: ευχέρεια μόρφωσης , μικρή δαπάνη εγκατάστασης για την υποστήλωση , επιτρέπει την εκμηχάνηση του χειμερινού κλαδέματος καρποφορίας

Μειονεκτήματα: περιορισμένη ανάπτυξη των πρέμνων , πυκνό και συμπαγές φύλλωμα που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης των μυκητολογικών ασθενειών , συνθήκες πλημμελούς φωτισμού που μειώνουν τη φωτοσύνθεση

3.   Γραμμικό:

Έχουν επικρατήσει τα γραμμικά σχήματα και διακρίνονται σε διαιρούμενα και μη διαιρούμενα.

Τα μη διαιρούμενα χαρακτηρίζονται από τον κατακόρυφο κορμό, ο οποίος μετά από ένα συγκεκριμένο ύψος εκτείνεται οριζόντια και σχηματίζει το οριζόντιο τμήμα του κορμού. Εάν ο οριζόντιος κορμός εκτείνεται σε οριζόντια κατεύθυνση και σχηματίζεται το μονόπλευρο γραμμικό , ενώ εάν εκτείνεται και προς τις δύο κατευθύνσεις , τότε προκύπτει το αμφίπλευρο γραμμικό.

Στα διαιρούμενα οριζόντια γραμμικά: το ύψος του κατακόρυφου κορμού είναι δυναμικό, το δε μήκος των οριζόντιων τμημάτων του κορμού είναι πιο περιορισμένο. Οι παραγωγικές μονάδες βρίσκονται στην άνω πλευρά των βραχιόνων (σχήμα λύρας) ή στην κάτω (σχήμα κουρτίνας)

Πλεονεκτήματα: καλή διάταξη του φυλλώματος και των σταφυλών στο χώρο η οποία επιτρέπει τη μεγιστοποίηση της φωτοσύνθεσης και του αερισμού και της ομοιόμορφης ωρίμανσης των σταφυλών, ευχέρεια της εκμηχάνισης των καλλιεργητικών εργασιών

Μειονεκτήματα: υψηλό κόστος υποστύλωσης , η δυσκολία στη μόρφωση , οι αυξημένες καλλιεργητικές φροντίδες , αναγκαιότητα άρδευσης και λίπανσης

4.   Κρεβατίνα:

Υψίκορμο κύπελλο με κατακόρυφη και οριζόντια υποστύλωση

Πλεονεκτήματα: αυξημένη παραγωγή , προστασία των σταφυλών από τις ηλιακές ακτίνες το θέρος και την πάχνη και από τις χαμηλές θερμοκρασίες του φθινοπώρου

Μειονεκτήματα: μεγάλο κόστος μόρφωσης και υποστύλωσης , δυσχέρεια της εκμηχάνισης και της εκτέλεσης των λοιπών καλλιεργητικών επεμβάσεων, δημιουργείται ευνοϊκό περιβάλλον κάτω από το πυκνό φύλλωμα για την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών.